آشنایی با نخستین بانوی رئیس مسلمان در آمریکای شمالی و مبتکر پروژه «حرمت»

به گزارش ایکنا، یکی از مسائلی که در دنیای امروز علیه زنان مسلمان به کرات شنیده می‌شود، ادعای محدودیت‌های ناشی از تعصبات دینی است که در برخی جوامع وضع شده است.

با وجود اینکه در دین اسلام بر مسائلی مانند حجاب و دوری از اختلاط بی‌دلیل بین زن و مرد تأکید شده است اما این به معنای محدود کردن و یا محروم کردن زنان از فعالیت‌های اجتماعی مانند داشتن شغل و مدارج عالی دانشگاهی نیست.

از سوی دیگر، به دلیل وجود برخی سنت‌های غلط در جوامع، زنان مسلمان به بهانه‌های گوناگون قربانی خشونت خانگی می‌شوند و این باعث شده که کلیشه‌ها و برداشت‌های اشتباهی در مورد ضعیف بودن زنان مسلمان به وجود بیاید.

با این همه بسیاری از زنان مسلمان تلاش می‌کنند که با همفکری و ایجاد تشکل‌های گوناگون در مقابل آزارهای خانگی و خشونتی که به اسم اسلام و در واقعیت خلاف موازین اسلامی در جوامع وجود دارد،‌ مقابله کنند.  

مسلمان شدن و تلاش برای برقراری گفت‌وگو بین ادیان

اینگرید متسون (Ingrid Mattson) یکی از زنانی است که در مقابل این خشونت‌ها ایستاده و تلاش می‌کند که آگاه‌سازی زنان مسلمان را ترویج کند. این دانشمند علوم اسلامی در سال 1963 در شهر کینگستون ایالت انتاریو کانادا به دنیا آمد. متسون در همین شهر دوران کودکی خود را گذراند و در مدارس کاتولیک تحصیل کرد.

او از سال 1982 تا 1987 در دانشگاه واترلو در کانادا در رشته فلسفه و هنرهای زیبا تحصیل کرد. به عنوان بخشی از دوره تحصیلی خود، تابستان 1986 را به عنوان دانشجوی مهمان در پاریس فرانسه گذراند. در این مدت، او با دانشجویان آفریقای غربی از یک جامعه مسلمان دوست شد. این اولین بار بود که با اسلام و مسلمانان آشنا شد. وی بعد از آشنایی با دین اسلام و به خصوص خواندن قرآن، پس از بازگشت به واترلو، در سال 1987 به اسلام گروید.

متسون در سال 1999 مدرک دکترای خود را در رشته زبان‌ها و تمدن‌های خاور نزدیک از دانشگاه شیکاگو دریافت کرد. سپس به عنوان استاد مطالعات اسلامی و روابط مسیحی _ مسلمان از سال 1998 تا 2012 در مدرسه علوم دینی هارتفورد در ایالت کنتیکت آمریکا خدمت کرد. در آن دوره، او اولین برنامه تحصیلات تکمیلی معتبر را برای واعظان مسلمان در آمریکا تأسیس کرد و همچنین چندین سال مدیر مرکز مک‌دونالد برای مطالعه اسلام و روابط مسیحی _ مسلمان در مدرسه علوم دینی هارتفورد بود.

متسون در حین خدمت به عنوان معاون و رئیس انجمن اسلامی آمریکای شمالی (Islamic Society of North America) موسوم به ISNA، در موارد متعددی با مقامات دولتی ایالات متحده کار کرد. او در دوران دولت‌های جورج دبلیو بوش و باراک اوباما، رؤسای جمهور ایالات متحده، به دولت مشاوره ارائه کرد. مشاوره‌های متسون بر روی سیاست‌های مربوط به افراط‌گرایی خشونت‌آمیز، خدمت سربازی مسلمانان آمریکایی و حمایت از حقوق مدنی برای مسلمانان آمریکایی متمرکز بود.

کار او بر تقویت روابط مثبت بین گروه‌های مذهبی متفاوت متمرکز است. او مدافع مشارکت بین ادیان و فعالیت مذاهب به نفع منافع عمومی است. در سال 2006 یک دفتر ملی برای روابط بین ادیان در واشنگتن دی سی تأسیس کرد. او از خاخام اریک یوفی، رئیس اتحادیه اصلاحات یهودیت دعوت کرد تا در کنوانسیون سالانه این سازمان در شیکاگو در سال 2006 سخنرانی کند.

متسون همچنین برنامه‌هایی را با دیگر سازمان‌های یهودی ایجاد کرده است. برنامه خواهرخواندگی با بنیاد تفاهم قومی یکی از این برنامه‌هاست. برنامه دیگر، برنامه سه ساله یهودیان و مسلمانان در آمریکا است که با همکاری مدرسه دینی یهودیان و توسط مؤسسه کارنگی تأمین مالی شده است.

توانمندی زنان در کنار مقابله با افراط‌گرایی دینی

متسون از ایفای نقش بیشتر زنان مسلمان به عنوان راهبران دفاع می‌کند. هنگامی که او اولین برنامه تحصیلات تکمیلی معتبر را برای وعاظ مسلمان در ایالات متحده تأسیس کرد، اصرار داشت که این دوره برای زنان آزاد باشد.

متسون از مبارزه با خشونت خانگی در جامعه مسلمانان دفاع می‌کند و در برابر تفسیرهای به رأی و غلط از قرآن که مروج خشونت یا تبعیض علیه زنان است، استدلال خود را در رد آنها مطرح کرده است.

متسون از زمانی که برای اولین بار با طالبان روبرو شد و در تلاش برای آموزش دختران پناهنده افغان در پاکستان بود، منتقد افراط‌گرایی دینی بود.

 از زمان حملات 11 سپتامبر، متسون بارها در رادیو مصاحبه کرده است. او برای محکوم کردن خشونت به نام اسلام سخنرانی داشته و از حل مسالمت‌آمیز درگیری‌ها و اختلافات دفاع کرده است.

حرمت، پروژه‌ای برای مقابله با خشونت و تعرض علیه زنان

متسون، بنیانگذار و مدیر پروژه Hurma (حرمت) است. این پروژه، ابتکاری برای کمک به جوامع مسلمان جهت جلوگیری و اقدام علیه سوء استفاده معنوی و جنسی توسط افرادی است که دارای قدرت و نفوذ مذهبی هستند.

او در مصاحبه‌ای با Haute Hijab در سال 2020 توضیح داد که پس از چندین بار مشاهده این که چگونه جامعه قادر به تصدیق و برخورد مناسب با چنین موقعیت‌هایی نبوده است، خود دست به کار شده است.

متسون در این مصاحبه گفت: مجبور شده‌ام به صورت موردی با موقعیت‌های مختلف برخورد کنم و سعی کردم به اعضای هیئت مدیره اطلاع دهم و در هنگام افشای موارد، پاسخگو باشم. این همیشه به صورت فردی بود و نیاز به یک کمپین آموزشی گسترده در مورد مسئولیت امانتداری هر سازمان و مسئولیت اخلاقی برای مقابله با این شرایط داشت. اغلب مسئولیت‌پذیری و نظارت بسیار کمی وجود دارد. ما افراد را در موقعیت‌های قدرت و نفوذ قرار می‌دهیم. می‌خواهیم آنها دانش، کاریزما و نیروی معنوی برای شکل دادن به مردم باشند. می‌توان از آن برای موارد خوب یا بد استفاده کرد.

وی تصریح کرد: اسلام دینی نیست که مردان توانمند و بالغ را بر سکوی بالاتری قرار دهد.  پیامبر اکرم(ص) به اصحاب خود می‌آموزد که حرمت انسان با حرمت ماه‌ها و اماکن حرام برابری می‌کند. حتی یک مرده هم حرمت دارد. به همین دلیل است که ما با اجساد برادران و خواهران خود با احترام و مراقبت رفتار می‌کنیم. بنابراین، چگونه می‌توانیم جامعه‌ای باشیم که فکر می‌کند تجاوز جنسی و خشونت در اولویت نیست؟

متسون در تعریف پروژه خود این چنین توضیح می‌دهد: هدف پروژه حرمت تأیید و تقویت مصونیت کودکان، جوانان، دانش‌آموزان، زنان، مردان و همه اعضای جامعه است که به دنبال آموزش، مشاوره، ایمنی و معاشرت در مساجد و مراکز اسلامی، مدارس اسلامی، حوزه‌های علمیه و مؤسسات اسلامی هستند از جمله در کنفرانس‌ها، اردوها و دیگر مکان‌های مسلمانان. حرمت به افتخار هر فرد و همچنین امنیت فیزیکی، اجتماعی و عاطفی آنها در جوامع ما تعمیم می‌یابد. پروژه حرمت متعهد است با روشن ساختن مسئولیت‌های ویژه صاحبان قدرت و اقتدار و آموزش افرادی که در مورد کرامت و حقوق خدادادی خود آسیب‌پذیر هستند، از مصونیت مورد احترام هر فردی، حمایت کند.

ترجمه: محمد حسن گودرزی