نرمافزارهای قرآنی مرکز نور را بیشتر بشناسیم
مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور در زمینه تولید محصولات قرآنی در قالب نرم‌افزار‌ها و اپلیکیشن‌ها اهتمام جدی داشته و آنها را در بستر ویندوز، اندروید و ... برای مخاطبان ارائه کرده است.
به گزارش ایکنا؛ امروزه با تولید و طراحی اپلیکیشن‌ها و نرمافزارهای گوناگون، فعالیت در همه عرصه‌ها برای همگان آسان شده است. در گذشته پژوهشگران برای مطالعه، تحقیق، پژوهش و ... باید ساعت‌ها در میان کتاب‌ها غور می‌کردند یا برای مطالعه حتماً نیاز به کتاب فیزیکی بود، اما اکنون همه آنچه محققان و حتی مردم عادی در زمینه کتاب، نیاز دارند، در اپلیکیشن‌ها گنجانده شده است و مخاطبان، در هر لحظه و مکانی می‌توانند مطالعه کنند یا متن کتاب‌ها را به صورت صوتی بشنوند.
مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور در این زمینه اهتمام جدی داشته و اپلیکیشن‌ها و نرمافزارهای متعددی را برای مخاطبان ارائه کرده است که در گزارش پیش رو نگاهی به تولیدات سال جاری می‌پردازیم.
نرم‌افزار جامع تفاسیر نور نسخه ۴
در این نرم‌افزار متن ۹۰۳ عنوان کتاب و رساله در ۳هزار و ۵۷۷ جلد از منابع مهم قرآنی همچون ۴۶۳ عنوان تفاسیر ترتیبی، ۷۲ عنوان تفاسیر موضوعی، ۵۷ عنوان ترجمه قرآن، ۲۳ ترجمه برگرفته و ۶۰ ترجمه خارجی در قسمت دانشنامه، ۳۱۹ منابع تفسیر و علوم قرآنی، ۵۲ عنوان فرهنگنامه، ۳۲ عنوان پرسمان‌های قرآنی جای گرفته است.
دانشنامه قرآن یکی از بخش‌های این نرم‌افزار است که دارای امکانات نمایش متن قرآن با قابلیت‌های متنوع، ۱۳۷ ترجمه به ۳۳ زبان دنیا به همراه مقایسه و ترازبندی بین ترجمه‌ها و آیات، اتصال آیات به بیش از ۴۰۴ تفسیر مهم شیعه و سنی؛ نمایش احادیث ذیل هر آیه از تفاسیر مهم روایی، نمایش آیات مرتبط لفظی، همنشین و موضوعی؛ نمایش توصیف واژگان و اعراب نحوی، صرفی و بلاغی آیات قرآن به صورت آیه‌محور است.
قابلیت دسته‌بندی منابع بر اساس موضوع، زبان، قرن و مذهب، قرائت قرآن با متن عثمان‌طه و صوت قاریان مشهور به صورت تحدیر، ترتیل و تحقیق به همراه ترجمه گویا، معجم صرفی قرآن با امکان انجام جست‌وجو‌های متنوع بر اساس ویژگی‌های صرفی واژگان قرآنی، فهرست واژگان قرآن به همراه آیات و توصیفات آن از لغت‌نامه‌ها و قاموس‌های قرآنی مهم عربی و فارسی در این نرم‌افزار وجود دارد.
بهره‌مندی از موتور جست‌وجوی پیشرفته نور، با قابلیت‌های اولویت‌دهی پیشرفته به پاسخ‌ها؛ پالایش نتایج جست‌وجو بر اساس کتاب، موضوعات، پدیدآور، قرون و زبان، انعطاف در برابر پیشوند و پسوند کلمات، محدودکردن جست‌وجو به آیات، روایات و اشعار موجود در متون، قابلیت مشابه‌یابی متن انتخابی با امکان تعیین درصد تشابه، امکان ایجاد میز پژوهشی جهت انجام و ثبت پژوهش‌های کاربر، ارتباط واژگان متن با چند دوره لغت‌نامه، به همراه قابلیت جست‌وجو و دسته‌بندی مبتنی بر ریشه، کتابشناسی و گزارش اجمالی درباره محتوای منابع و شرح‌حال نویسندگان کتب، دسترسی به ابزار پژوه‌نگار جهت یادداشت‌برداری از کتب برنامه و ساماندهی آنها از امکانات دیگر این نرم‌افزار است.
مجموعه آثار دارالحدیث (اندرویدی)
این نرم‌افزار، شامل مجموعه آثار منتشرشده در «مؤسسه علمی ـ فرهنگی دارالحدیث»، «پژوهشگاه قرآن و حدیث» و «برخی از آثار مرکز همایش‌های علمی و پژوهش‌های آزاد دارالحدیث» به زبان فارسی و عربی در موضوعاتی، چون تفسیر و قرآن، احادیث، عقاید، اخلاق، سیره و تاریخ، امامت، معارف اسلامی، سیاسی و اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، جوانان و روان‌شناسی است.
نرم‌افزار کتابخانه علوم حدیث
در این نرم‌افزار متن ۴۲۷ عنوان کتاب و رساله در ۵۵۰ جلد از متون اصلی از منابع شیعه و اهل سنت، در موضوعات مختلف علوم حدیث شامل درایةالحدیث، فقه‌الحدیث، مصطلحات حدیث، غریب‌الحدیث، کلیات و فوائد علم رجال، کتابشناسی و ... ارائه شده است.
کارتابل مصطلحات نیز شامل استخراج و ارائه حدود ۴۵۰۰ اصطلاح علوم حدیث و برگرفته از ۱۹ عنوان کتاب اصطلاح‌شناسی است.
امکانات و قابلیت‌های این نرم‌افزار شامل بهره‌مندی از موتور جست‌وجوی پیشرفته نور با امکان اولویت‌دهی پیشرفته به پاسخ‌ها، پالایش نتایج جست‌وجو، قابلیت مشابه‌یابی متن انتخابی با امکان تعیین درصد تشابه، امکان ایجاد میز پژوهشی جهت انجام و ثبت پژوهش‌های کاربر، متن قرآن کریم با قابلیت جست‌وجو در آیات، ارتباط واژگان متن با چند دوره لغت‌نامه به همراه قابلیت جست‌وجو و دسته‌بندی مبتنی بر ریشه و کتابشناسی و گزارش اجمالی درباره محتوای منابع و شرح‌حال نویسندگان کتب است.
ترجمه گویای قرآن کریم (دکتر حداد عادل)
در این نرم‌افزار ترجمه گویای قرآن کریم با صدای غلامعلی حدادعادل به‌همراه ۳ قرائت شامل ترتیل و تحدیر استاد احمد دباغ و ترتیل استاد پرهیزگار ارائه شده است. همچنین امکان انتخاب حالت پخش قرائت قران در قالب‌های مختلف (متن، متن و ترجمه، ترجمه، ترجمه و متن) برای کاربر قابل انتخاب است.
این نرم‌افزار امکان اشتراک‌گذاری متن یا تصویر گرافیکی آیه مورد نظر و تغییر سرعت پخش قرائت و تکرار آیه و سوره را نیز دارد.
قاموس نور(اندرویدی)
شالوده اصلی این برنامه بر محور مداخل استخراجی از واژه‌نامه‌های معتبر بنا شده است و در دو حالت جستجوی بر خط (آنلاین) و ارائه لیست مداخل برون خط (آفلاین) خدمات خود را به کاربران ارائه می‌کند.
در حالت برخط، خدمات جستجوی برنامه متکی به منابع و لغت‌نامه‌های عربی و فرهنگنامه فارسی موجود در پایگاه قاموس نور است. برنامه در این حالت با وارد کردن واژه دلخواه در کادر جستجو فهرستی از مداخل را پیشنهاد می‌دهد. این پیشنهاد در زبان عربی به صورت هوشمند است و لزومی بر وارد کردن عین مدخل موجود در منابع لغوی در این قسمت نیست، بلکه کاربر می‌تواند هر کلمه‌ای از کلمات عربی را که به طور مثال در متون مشاهده کرده و معنای آن را نمی‌داند، در این قسمت وارد کند تا سامانه هوشمند قاموس با تحلیل کلمه نزدیک‌ترین مداخل را به وی معرفی کند.
همچنین تنظیمات جستجو در زبان عربی دارای چهار گزینه تعیین‌کننده میزان حساسیت در جستجو است و این گزینه‌ها عبارتند از «مطابقت کامل»، «پیراسته»، «اشتقاق» و «ریشه» است.
با توجه به هوشمندی موتور جستجوی قاموس و امکان ارجاع کلمات عربی غیر مدخل به مداخل لغوی، زمینه‌ای فراهم شده تا از این قابلیت در تمامی محصولات برخط مرکز اعم از پایگاه‌ها و اپلیکیشن‌های موبایلی استفاده شود و کاربر بتواند پس از انتخاب کلمه در هر متنی درخواست ارسال توصیف به قاموس بفرستد و جواب مناسب دریافت کند.
بعد از انجام جستجو و ارائه مداخل پیشنهادی کاربر می‌تواند با انتخاب هر یک از مداخل پیشنهادی توصیفات آن را از منابع گوناگون مشاهده کند. این توصیفات به فراخور هر مدخلی در چند گروه معنا، آیه، شاهد، اصطلاح، امثال، مکان، مترادفات، مرتبطات و متضادات دسته‌بندی شده‌اند.
در حالت برون‌خط نیز با بارگیری لغت‌نامه‌های منتخب فارسی و عربی فهرست مداخل به ترتیب الفبایی نمایان می‌شود و با جستجوی هر مدخل توصیفات آن به نمایش درمی‌آید. مداخل و توصیفات این حالت در زبان عربی برگرفته از کتاب «المنجد» و «فرهنگ ابجدی» و در زبان فارسی از «فرهنگ متوسط دهخدا» است.
جامع اصول فقه
متن ۸۸۸ عنوان کتاب و ۲۱۷ عنوان رساله در ۱۷۵۴ جلد از آثار مرتبط با دانش «اصول فقه» در این نرم‌افزار گنجانده شده است. از امکانات و قابلیت‌های این نرم‌افزار می‌توان به مرتب‌سازی کتاب‌ها بر اساس اولویت قرن و سالِ وفات مؤلفان، نام پدیدآور و نام کتاب، امکان مشابه‌یابی متون با امکان انتخاب درصد تشابه، تفکیک و جداسازی رساله‌ها، بهره‌مندی از موتور جست‌وجوی پیشرفته نور، قابلیت مشابه‌یابی متن انتخابی با امکان تعیین درصد تشابه و امکان ایجاد میز پژوهشی جهت انجام و ثبت پژوهش‌های کاربر می‌توان اشاره کرد.
مجموعه آثار شهید آیت‌الله دکتر بهشتی (ره)
متن ۵۵ عنوان در ۶۲ جلد کتاب از آثار شهید آیت‌الله دکتر بهشتی(ره) و دیگر آثار مرتبط با ایشان، در موضوعات گوناگون اسلامی، اجتماعی و فرهنگی از جمله شناخت اسلام، ولایت، رهبری، روحانیت، بهداشت و تنظیم خانواده، نقش آزادی در تربیت کودکان؛ بانکداری، ربا و قوانین مالی اسلام، درس‌گفتار‌های «فلسفه دین»، پیامبری از نگاهی دیگر؛ لیبرالیسم؛ نسبت علوم اسلامی با علوم انسانی، نظام اقتصادی در اسلام، شناخت عرفانی، باید‌ها و نبایدها، موقعیت زن از نظر اسلام، آفرینش انسان و نظریه تکامل، موسیقی و تفریح در اسلام ارائه شده است.
در بخش نگارخانه، فیلم مناظره آزاد درباره لایحه قصاص، مناظره تلویزیونی (در موضوع آزادی، هرج‌ومرج، زورمداری)، مواضع تفصیلی حزب جمهوری اسلامی، کتب صوتی شامل حق و باطل، مبارزه پیروز، موسیقی و تفریح، نقش آزادی در تربیت گنجانده شده است.
از امکانات و قابلیت‌های این نرم‌افزار می‌توان به بهره‌مندی از موتور جست‌وجوی پیشرفته نور، امکان ایجاد میز پژوهشی، متن قرآن کریم با قابلیت جست‌وجو در آیات، به همراه ترجمه، ارتباط واژگان متن با چند دوره لغت‌نامه، دسترسی به ابزار پژوه‌نگار جهت یادداشت‌برداری از کتب برنامه و ساماندهی آنها و امکان به‌روزرسانی برنامه از طریق اینترنت اشاره کرد.
قاموس النور ۳
متن ۲۳۳ عنوان کتاب در بیش از ۳۸۰ جلد از منابع مهم لغوی عربی و فارسی در نرم‌افزار «قاموس النور ۳» گنجانده شده است. از امکانات و قابلیت‌های این نرم‌افزار می‌توان از قابلیت دسته‌بندی منابع بر اساس موضوع، زبان و قرن، فهرست مداخل عربی و فارسی، استخراج مداخل و لغات توصیف‌شده از کتب مهم لغوی و دسته‌بندی بر اساس سرمدخل، ارائه اطلاعات هر مدخل، امکان محدودسازی و مقایسه توضیحاتِ ذیل هر مدخل در کتب مورد نظر کاربر، بهره‌مندی از موتور جست‌وجوی پیشرفته نور، قابلیت مشابه‌یابی متن انتخابی با امکان تعیین درصد تشابه و ... یاد کرد.
کتابخانه قواعد ادبیات عربی ۲
در این نرم‌افزار متن کامل ۵۳۶ عنوان کتاب در ۸۴۹ جلد به زبان عربی و فارسی، شامل موضوعات: صرف، نحو، معانی، بیان، بدیع، املاء و کتابت، عروض و قافیه، تاریخ ادبیات و لغت و متن قرآن کریم با قابلیت جست‌وجو در آیات، به همراه ترجمه فارسی و کتابشناسی و گزارش اجمالی در باره محتوای منابع و شرح‌حال نویسندگان کتب ارائه شده است.
مجموعه آثار استاد شهید مطهری
نسخه سوم مجموعه آثار استاد شهید مرتضی مطهری در سال جاری به روزرسانی شد که متن کامل ۹۶ عنوان کتاب در ۱۷۹ جلد (مجموعاً شامل ۲۵۲ جلد کتاب و رساله) از آثار استاد مطهری (ره) است که مشتمل بر ۳۴ جلد کتاب و ۱۷ جلد یادداشت‌های منتشر شده استاد است.
بخش نگارخانه شامل ۲۲۴ موضوع سخنرانی، ۲۰ کلیپ، تفسیر ۶۵ سوره و تصویر ۱۷ دست‌نوشته استاد مطهری است و از امکانات و قابلیت‌های آن می‌توان به بهره‌مندی از موتور جست‌وجوی پیشرفته نور اشاره کرد که دارای قابلیت اولویت‌دهی پیشرفته به پاسخ‌ها، پالایش نتایج جست‌وجو بر اساس کتاب، موضوع، پدیدآور، قرن و زبان، انعطاف در برابر پیشوند و پسوند کلمات؛ محدود کردن جست وجو به آیات روایات و اشعار موجود در متون است.
همچنین مشابه‌یابی متن انتخابی با امکان تعیین درصد تشابه، قابلیت ارتباط واژگان متن برنامه با چند دوره لغت‌نامه، امکان ایجاد میز پژوهشی جهت انجام و ثبت پژوهش‌های کاربر، متن قرآن کریم با قابلیت جست‌وجو در آیات، به همراه ترجمه فارسی، دسترسی به ابزار پژوه‌نگار جهت یادداشت‌برداری از کتب برنامه و ساماندهی آنها و امکان به‌روزرسانی برنامه از طریق اینترنت و ارسال نظر توسط کاربر از قابلیت‌های دیگر این مجموعه است.
مجموعه آثار عبدالرحمن جامی
متن کامل ۲۰ عنوان کتاب در ۲۴ جلد (شامل ۲۷ رساله) از تألیفات ادیب و عارف نامدار خطه خراسان، خاتم الشعرا و بزرگ سخن‌سرای فارسی‌زبان، نورالدین عبدالرحمن جامی، در موضوعات مختلف علوم اسلامی شامل عرفان، ادبیات فارسی، ادبیات عرب، حکمت و کلام است. دیوان جامی، مثنوی هفت اورنگ، بهارستان، نفحات الأنس، لوایح و لوامع، رسائل جامی و شرح جامی بر فصوص و کافیه ابن حاجب از جمله این کتاب‌ها است.
متن قرآن کریم دارای قابلیت جست‌وجو در آیات و ترجمه فارسی است. از امکانات و قابلیت‌های آن می‌توان به بهره‌مندی از موتور جست‌وجوی پیشرفته نور، پالایش نتایج جست‌وجو بر اساس کتاب، پدیدآور و زبان، انعطاف در برابر پیشوند و پسوند کلمات، محدودکردن جست‌وجو به آیات، روایات و اشعار موجود در متون، قابلیت مشابه‌یابی متن انتخابی با امکان تعیین درصد تشابه، قابلیت ارتباط واژگان متن برنامه با چند دوره لغت‌نامه، امکان ایجاد میز پژوهشی برای انجام و ثبت پژوهش‌های کاربر، دسترسی به ابزار پژوه‌نگار جهت یادداشت‌برداری از کتب برنامه و ساماندهی آنها و امکان به‌روزرسانی برنامه از طریق اینترنت و ارسال نظر توسط کاربر اشاره کرد.
انتهای پیام
