به گزارش خبرنگار ایکنا؛ آیین بدرقه پیکر زنده‌یاد محمد‌علی اسلامی ندوشن با حضور جمعی از اساتید فرهنگ و ادب امروز 29 آبان، در موسسه اطلاعات برگزار شد.

موسسه اطلاعات؛ خانه دوم دکتر

سید عباس صالحی؛ سرپرست موسسه اطلاعات به عنوان اولین سخنران این مراسم گفت: این موسسه خانه دوم دکتر ندوشن است سال‌ها موسسه اطلاعات این افتخار را داشته که میزبان ایشان باشد. در این میان باید از مرحوم حجت‌الاسلام‌والمسلمین دعایی یاد کنیم که فضایی فراهم کرده‌اند که اهالی فرهنگ ازجمله استاد ندوشن در این موسسه همکاری کنند.

وی افزود: پیکر استاد اینجاست اما روح استاد در ایران باقی خواهد ماند. استاد دو واژه در گفتار خود داشت. ایران و انسان. او به‌راستی فرزند ایران و دلسوز انسان بود. در باب ایران‌دوستی او بسیار سخن گفته شده است. وی ایران را به عنوان پدیده‌ای تاریخی و عینی مورد مطالعه قرار داد.

صالحی ادامه داد: استاد ندوشن ایران هزارساله را یک واحد متصل تاریخی می‌دانست. او ایران را قطعه قطعه نکرد برای همین ایران قبل و بعد از اسلام برایش یکی بودند. به تعبیر وی ایران بعد از اسلام یک امپراتوری فرهنگی شد که عظمت آن کمتر از دوره هخامنشی نبود. او نه خودشیفته ایرانی است و نه خودتحقیرکننده ایران. وی ایران را مانا می‌خواست و برای ایران هر آنچه که داشت می‌داد. ایران‌شناسی استاد با واقع‌گرایی پیوند خورده بود. او همیشه نسبت به ایران خوش‌بین بود برای همین حتی در اوج ناامیدی نیز برای ایران از واژه‌هایی حماسی استفاده می‌کرد. در خاتمه سخنانم دو جمله از استاد ندوشن بیان می‌کنم. (رسالت ایران به پایان نرسیده و شکوه به ایران باز خواهد گشت) و (من همواره نسبت به آینده ایران خوش‌بین هستم).

در ادامه مراسم بخشی از سخنان استاد ندوشن پخش تصویری شد و سپس محمد‌جواد حق‌شناس وکیل خانواده استاد ندوشن بخشی از وصیتنامه استاد و همچنین پیام شیرین بیانی همسر استاد را قرائت کرد.

ایران‌شناس بزرگ ایرانی

اصغر دادبه استاد دانشگاه سخنران بعدی آیین بدرقه استاد ندوشن بود. وی با ذکر پرسشی سخنان خود را آغاز کرد و گفت: امروز می‌خواهم به پرسشی پاسخ دهم که می‌گوید تخصص استاد ندوشن در چه زمینه‌ای است؟ جواب این است کسی همانند او درباره ایران‌شناسی کار نکرده است. استاد تمام عمرش درباره ایران و انسان حرف زد. وی هیچ‌گاه از ایران غافل نبود؛ ایرانی که فرهنگ در آن پرورانده شده است.

وی اضافه کرد: می‌شنویم که می‌گویند یک تکه خاک چه ارزشی برای دوست داشتن دارد؟ جواب این است بله وطن و ایران دوست‌داشتنی است زیرا فرهنگ در آن نهفته است. وقتی استاد از ایران سخن می‌گوید سرزمینی را خطاب دارد که فردوسی، حافظ، سعدی، ابن‌سینا و ... درباره آن حرف می‌زنند. نگاه استاد به ایران کاملا انسانی است.

بیشتر بخوانیم

این استاد دانشگاه با بیان اینکه ایران ظرفی برای جمع شدن ارزش‌ها است گفت: برخی‌ها ممکن است جهان را وطن بدانند اما تا زمانی که حضرت مهدی(عج) ظهور نکرده است جهان‌وطن نیست بلکه سرزمین مادری وطن است. در این میان ایران ظرفی برای گرد آمدن تمام ارزش‌ها ازجمله تشیع است.

دادبه در خاتمه سخنانش تاکید کرد: مردانی نظیر استاد ندوشن اگر هزار سال هم عمر کنند باز کم است.

عشق به زبان فارسی

بخش دیگر این مراسم به سخنرانی حداد عادل اختصاص داشت وی بیان کرد: استاد ندوشن چهر‌ه‌ای فاخر در عرصه ایران‌دوستی بود. حضور ایشان در هر محفلی موجبات فخر آن مراسم را فراهم می‌آورد. در حقیقت باید اذعان کرد وی در عرصه ایران‌شناسی چهره‌ای بزرگ است.

وی افزود: ایران‌دوستی و ایران‌شناسی تمام عمر استاد را در بر گرفت. این عشق در گفتمانش همراه با عقلانیت بود. وی جدا از وطن‌دوستی یک ویژگی بارز دیگر نیز داشت آن هم عشق به زبان فارسی بود. استاد ندوشن ایرانی را فرهیخته می‌خواست برای همین با قلمش فرهیختگی را آموزش می‌داد. کلام و قلمش در خدمت فرهنگ ایران بود. استاد وصیت کرده در نیشابور دفن شود که نگین انگشتری فرهنگ ایران است.

حداد عادل تصریح کرد: استاد ندوشن اهل سفر بود و از هر سفری، اندوخته‌ای برای ایران به یادگار می‌آورد. باید از روزنامه اطلاعات و حجت‌الاسلام‌والمسلمین دعایی تشکر کنم که زمینه‌ای فراهم آوردند که مفاخری چون استاد ندوشن در آن قلم زنند. در خاتمه توصیه می‌کنم جوانان را به مدد سخنان و نوشته‌هایی استاد ندوشن با فرهنگ ایران آشنا کنید.

زبان فارسی عامل حفظ هویت ایرانی

ژاله آموزگار دیگر سخنران این مراسم نیز در بیاناتی تاکید کرد: دکتر ندوشن عزیز به خاک ایران که تمام عمر دوستش داشتی خوش آمدی. ایران عزیز گوهر گرانبهایت که از سرزمین کویر ظاهر شد به آغوشت بازگشت تا مانا بماند و به همراه هزاران جوانه که از این خاک سر برمی‌دارد رسم وطن‌دوستی بیاموزد. ایران؛ این فرزند خلف تو کوه‌ها، جنگل‌ها، خلیج فارس، دریا خزر و ... تو را دوست می‌داشت و به ما آموخت که دوستش بداریم. ایران؛ او با حسرت در غربت به یاد تو چشم بست اما چشم دلش در آغوش تو بسته می‌شود.

وی ادامه داد: ایران چگونه عشقی است از عشق به تو. استاد ندوشن تو را دوست داشت اما تنها به دوست داشتن بسنده نکرد بلکه تمام تلاشش این شد که ایران را بشناساند. وی با آثارش به ما آموخت که دوست داشتن باید معقول نیز باشد. همچنین به ما آموخت فرهنگ ایرانی همیشه از ناملایمات سربلند بیرون خواهد آمد و ریشه‌اش هیچ‌گاه قطع نخواهد شد.

آموزگار تاکید کرد: او در رده فرزندان گذشته تو بود(فردوسی، حافظ...) فرزندانی که همگی برای پیشرفت تو تلاش کردند. وی هیچ‌گاه به انقطاع ایران نیندیشید. این موضوع را از توجهش به فردوسی، مولوی، و ... می‌توان فهمید البته وی از دیگر فرزندان ایران هم غافل نبود.

آموزگار با بیان اینکه استاد ندوشن زبان فارسی را عامل حفظ هویت ایرانی می‌دانست تصریح کرد: او تمدن ایران را گرامی می‌داشت اما خردمندتر از آن بود به دیگر تمدن‌ها بی‌توجه باشد برای همین در سخنانش از گفت‌وگوی تمدن‌ها حرف می‌زد. دکتر ندوشن به ما یادآوری کرد که تو (ایران) چقدر تنها هستی. ای ایران؛ این فرزند خودت را که به سویت آمده به آغوش بگیر. ایران با چنین فرزندانی هیچ‌گاه تنها نیستی.

کامیار عابدی دیگر سخنران مراسم بود که در جملاتی کوتاه بیان کرد: بدرقه پیکر استاد در روزنامه اطلاعات انجام می‌شود؛ مکانی که سال‌ها در آن قلم زد. استاد ندوشن همیشه از نگاه‌های رادیکال پرهیز داشت و انسان‌دوستی و میهن‌دوستی دو ویژگی بارز او بود.