آشنایی با سیره عملی حضرت محمد(ص)؛ از بهترین راه‌های انتقال مفاهیم دینی

بعثت انبیا و پیامبران، یک ضرورت و نیاز طبیعی و فطری انسان است؛ زیرا هرگز کتاب آسمانی به تنهایی کارساز نیست؛ خداوند پیامبران را برای تبیین راه و ارشاد و هدایت مردم به سوی حق و خیر و صواب، مبعوث کرده است تا حق برای همگان روشن گردد.بعثت، نعمت خدا بر بشریت است و منت آفریدگار، بر انسان‌ها! اگر هستی، صدفی گوهرپرور است، آن گوهر، وجود حضرت رسول (ص) است که به «تکوین»، معنی بخشیده است.

به همین مناسبت با مریم طنانی، مدرس حوزه علمیه خواهران گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه آن را می‌خوانید.

ایکنا- مهمترین پیام مبعث برای پیروان حضرت رسول اکرم چیست؟

مهمترین پیام بعثت پیامبر (ص) در مرحله اول التزام انسان‌ها به خصوص مسلمانان رسیدن به حیات طیبه بوده و در واقع حیات طیبه همان زندگی در مسیر درست و صراط مستقیم است که برآیند آن هم خوشبختی دنیا و هم سعادت آخرت را در خود گنجانده اما پیام دیگر بعثت و مرحله بعد آن است که قلب سلیم و زندگی سالم فردی به تنهایی نجات‌بخش نیست بلکه آنچه انسان را به کمال می‌رساند وجود محیط رشد یافته و همنشینی با انسان‌های هدایت یافته است.

در واقع ظهور پیامبر اسلام (ص) در آن برهه بیانگر آن است که نجات یک انسان در نجات همه انسان‌ها مستتر بوده و ایشان بهترین الگو در این زمینه هستند و این درسی است بزرگ برای همه انسان‌ها که از بی‌تفاوتی نسبت به اجتماع برحذر بوده و همه برای رشد فردی و اجتماعی و رسیدن به عاقبت شایسته تلاش نمایند.

ایکنا- نقش اقتضائات زمان در اجرای سیره رسول الله چیست؟

در عصر حاضر و با وجود پیشرفت انکار ناپذیر بشر در علوم مختلف و سرعت روزافزون زندگی مکانیکی، به نظر می‌رسد هدف اصلی خلقت بشر رو به فراموشی‌است و تمام توان انسان در دستیابی به زندگی مادی هزینه شده به نحوی که روح انسان بازیچه جسم گشته و انسان غرق در جاهلیت مدرن را به سمت آینده‌ای نامعلوم رهنمون می‌سازد در این زمان است که فرد جای خالی یک الگوی تمام‌نمای واقعی را بیش از پیش حس می‌نماید کسی که نه تنها زندگی‌اش الگوی مردمان زمان خود بود بلکه مرزهای زمان را درنوردید که اجرایی ساختن سیره زندگی‌اش انسان گرفتار در منجلاب فراموشی خود را، نجات بخشیده است.

پیامبری که اولویتش رشد معنوی و حیات طیبه انسان و دگرخواهی در مقابل فردمحوری است و سیره‌اش برنامه‌ای مدون و دقیق برای هر انسان جویای خوشبختی و شادکامی می‌باشد و شاهد آن جز فرموده خداوند نیست که به وضوح در آیه مبارکه ۲۱ سوره احزاب (لَقَد كانَ لَكُم فی رَسولِ اللَّهِ أُسوَةٌ حَسَنَةٌ) تبلور یافته و سیره حضرت محمد (ص) را به عنوان بهترین الگو و روش معرفی می‌کند.

 ایکنا- مهمترین شاخصه‌های سیره حضرت در عرصه اخلاق کدام است؟

بر کسی پوشیده نیست که استقامت و صبر بر کج روی‌ها و ناملایمات و کوشش بی‌وقفه برای هدایت انسان از بارزترین شاخصه‌های سیره حضرت رسول اکرم (ص) می‌باشد اما در واقع شاید بتوان (امید بی‌پایان) ایشان برای ساخت زندگی سعادتمندانه برای همه آحاد مردم و گام برداشتن در صراط مستقیم را مهمترین ویژگی سیره حضرت رسول (ص) دانست.

ایکنا- جامعه امروز ایران در کدام بخش از سیره حضرت نیازمند بازنگری رفتارهای فردی و اجتماعی خود و تبعیت بیشتر از این آموزه‌هاست ؟

به نظر می‌رسد جامعه مسلمان نسبت به دیگر جوامع باید کمتر دچار لغزش بوده و با وجود راهنمایان الهی خود چشم‌انداز روشنی نسبت به جوامع غیر مسلمان داشته باشد اما واضح بوده که هر رکنی هر چند صحیح دچار آفاتی است که عدم مراقبت مداوم، آن را از مسیر اصلی خارج کرده و راه را برای نفوذ ناهنجاری‌ها باز خواهد گذاشت. به گونه‌ای که نه تنها دشمن خارجی بلکه از انسان مسلمان و هموطن داخلی ضربات جبران ناپذیری متحمل خواهد شد.

از این رو مهمترین سیره مراقبه دائمی و نظارت تمام و کمال نسبت به خود و کارگزاران و سنجش بر اساس معیار اسلام است. اما دیگر عاملی که بر خلاف آنچه بیان می‌دارند سبب ضعف جامعه اسلام گشته جدایی دین از ارکان مهم زندگی است به گونه‌ای که در زمینه‌های مهم نوظهور تکنولوژی فقها باید فعال عمل نموده و با تبدیل سیره پیامبر (ص) برنامه‌ای جامع به انسان امروز ارائه دهند و این جز با تلاش و کار مستمر و به روز بودن اطلاعات و حضور اجتماعی علما و دانشمندان علوم دینی میسر نخواهد بود.

ایکنا- به نظر شما ضرورت پیامبرشناسی برای انتقال معنی و مفاهیم دینی در شرایط کنونی چگونه است؟

در عصر حاضر، برای بشر امروز سود محور بودن در رفتار و اطمینان از کسب نتایج درخشان بسیار مهم است! از این رو یکی از بهترین راههای جذب افراد و انتقال مفاهیم درست، آشنایی با بنیان‌گذار این مفاهیم و دقت در سیره عملی ایشان است. به گونه‌ای که اگر انسان نتایج عملیاتی شدن مفاهیم دینی توسط راهنمای دین خود را به عینه در صفحات تاریخ مشاهده نماید به دُرستی آن، ایمان آورده و مشتاق عمل به آن خواهد بود. لذا با شناخت مخاطب و تدوین وجهی زیبا و کاربردی از زندگی پیامبر (ص) می‌توان مفاهیم دینی را به شیوه‌ای درست منتقل نمود که در این راه استفاده از ابزار هنر بسیار راه‌گشاست.

خبرنگار- اعظم نظری