به گزارش ایکنا آیت‌الله محسن اراکی شامگاه چهارشنبه، اول آبان ماه، در همایش «مجتهد شهید» در مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، که با حضور آیت‌الله مصباح یزدی برگزار شد، با بیان اینکه مدتی در مباحث تفسیری از جلسات حاج آقا مصطفی خمینی بهره بردم، گفت: مرحوم آقا مصطفی در فروع علوم مختلف یعنی در فقه و اصول و تفسیر و ... صاحب‌نظر بود و مباحث محققانه‌ای هم نوشته است.
عضو خبرگان رهبری با اشاره به برخی نظریات آن مرحوم در زمینه فقه به موضوع ضمان مثلی و قیمتی، تصریح کرد: وی تعبیری به نام ارتکاز عرف عقلا دارد و می‌گوید که ملاک در بیع همین است؛ یعنی اگر از تاجری عین مالی تلف شد، آنچه غرض تاجر از آن مال است، قیمت آن است؛ بنابراین تأمین مثل ملاک نیست. وی معتقد بود که البته اگر مالی است که قیمتش برای تاجر مهم نیست، ولی خود مال مهم است(مانند وسایل منزل) برای رفع ضمان باید باید عین مال را تأمین کند.
اراکی بیان کرد: ایشان در مورد مضاف و مطلق بودن آب هم بحث خوبی کرده و می‌گوید اگر آبی مطلق است، ولی مثلاً خاک وارد آن و مضاف شده است، استصحاب به اطلاق در اینجا معنا ندارد، در حالی که مشهور فقها معتقد به استصحاب هستند.
وی با بیان اینکه ایشان در تفسیر صاحب‌نطر بود، افزود: وی معتقد بود که تفسیر حقیقی قرآن از قدرت ما خارج است، ولی آنچه می‌توانیم از قرآن درک کنیم درکی است که از ذات خدا داریم؛ البته درکی از ذات نداریم، ولی به جلوه‌های الهی توجه می‌کنیم و از آن به معرفت خدا پی می‌بریم و در تفسیر هم این گونه است.
عضو خبرگان رهبری با بیان اینکه قرآن لایه‌های معنایی متعددی دارد و هر لایه هم خودش زوایای مختلف دارد، اظهار کرد: براساس دیدگاه آقا مصطفی، تفاسیر مختلف از یک آیه ممکن است درست باشد. تعدد تفسیر صرفاً به معنی درستی یک تفسیر نیست و فقیه، حکیم، مفسر، مدیر، عارف و ... هر کدام جهتی از جهات را می‌تواند بفهمد.
تفسیر مالک یوم الدین
اراکی افزود: ایشان در تفسیر آیه «مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ»، شقوقی را آورده و گفته است که اگر از دید ادیب و از دید عارف به این آیه بنگریم، به معنای آن است که قیامت چیزی جز ظهور آثار و اعمال انسان نیست و در حقیقت مالک یوم الدین خود انسان است. اگر با نگاه حکمی به این آیه بنگریم به این معناست که انسان از آنجا که افعالی دارد و این افعال روزی به نتیجه خود خواهند رسید و جلوه‌گر می‌شوند، یعنی قیامت عالم ظهور افعالی انسان به حقایق و این عالم عالم ظهور افعالی انسان به ظواهر است.
وی تأکید کرد: ایشان معتقد است که همه این تفاسیر را می‌توان پذیرفت. لذا در عرصه تفسیری کار خوب و قابل استفاده دارد. همچنین در حکمت هم مطالب خوبی بیان کرده است؛ مثلاً در بحث علم انسان به خارج ذهن نکته‌ای بیان کرده و گفته که علم به خارج فراتر از علم حضوری و از نوع علم به معلول از طریق علم به علت است که بالاترین درجات علم است.
اراکی ابراز کرد: ما چون فعل و امر خدا هستیم به ذات خدا متصلیم و اتصال ما به خدا سبب می‌شود که به علت احاطه خدا بر معلولات خویش ما از طریق اتصال بتوانیم علم به معلولات الهی بیابیم که نوعی علم حضوری به خداست و از علم حضوری به نفس برتر است.
وی با تأکید بر اینکه ایشان الگوی علمی و عملی برای روحانیت است، ادامه داد: مهم این است که راه این بزرگان را بپیماییم و از دستاوردهای علمی آنان باری برگیریم؛ امروز ما هرچه داریم از امام است و عظمت امام به عنوان فرزندی از فرزندان امام علی(ع) فوق تصور ماست.
اراکی تصریح کرد: امام کار بزرگی برای بشریت و حوزه کرد و ما در توسعه و حفظ آن مسئول هستیم؛ همان طور که ائمه فرمودند که ما را با ورع و اجتهاد کمک کنید؛ امام هدفی داشت و ما باید در راه تحقق این هدف با ورع و اجتهاد کمک کنیم که این کمک در حقیقت یاری رساندن به امام زمان(عج) است.
به گزارش ایکنا آیت‌الله محسن اراکی شامگاه چهارشنبه، اول آبان ماه، در همایش «مجتهد شهید» در مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، که با حضور آیت‌الله مصباح یزدی برگزار شد، با بیان اینکه مدتی در مباحث تفسیری از جلسات حاج آقا مصطفی خمینی بهره بردم، گفت: مرحوم آقا مصطفی در فروع علوم مختلف یعنی در فقه و اصول و تفسیر و ... صاحب‌نظر بود و مباحث محققانه‌ای هم نوشته است.
