رهبر معظم انقلاب در سخنرانی امسال سالگرد ارتحال امام خمینی(ره) به تبیین مسئله مقاومت از نگاه امام(ره) پرداخته و در بخشی از بیانات خود فرمودند: «امام، مقاومت را از روی هیجانزدگی انتخاب نکرد، از روی احساسات زودگذر انتخاب نکرد؛ پشتوانهی انتخابِ مقاومت از سوی امام بزرگوار ما یک پشتوانه منطقی است، پشتوانه عقلانی است، پشتوانه علمی است و البتّه پشتوانه دینی؛ منطق، پشت سرِ ایستادگی امام و مقاومتِ امام وجود دارد...».
قاسم جعفری، کارشناس مسائل سیاسی، در گفتوگو با خبرنگار ایکنا درباره منطق دینی و قرآنی مقاومت و دستاوردها و هزینههای آن در مقابل سازش با امریکا گفت: با واقعیتها باید به طور واقعی و علمی برخورد کرد و لذا لازم است ابتدا یک مسئلهشناسی دقیق انجام شود. در جامعه ما گاهی اوقات مشهورات غلطی شکل میگیرد. یکی از این مشهورات غلط این است که بیان میشود خدایا به اصولگراها عقل و به اصلاحطلبها دین اعطا بفرما. این خودبهخود این برچسب را ایجاد میکند که هرکس اصولگراست احساساتی است و عقل را کنار گذاشته وهرکس هم که اصلاحطلب است بیدین است و اصلاً اینگونه مشهورات درست نیست. به نظر من اگر واژهها درست استخدام شده و در جای درست استفاده شود مفید فایده است. واژه مقاومت هم از این دست کلیدواژههای مهم است.
هدف داشتن؛ شرط اول مقاومت از نگاه قرآن
وی افزود: متأسفانه برخی اینگونه فکر میکنند که وقتی نظام جمهوری اسلامی، مقام معظم رهبری و هر مسئول دیگری از مقاومت سخن میگوید بدون پشتوانه و به تعبیر عامیانه «هرچه بادا باد» است و جمهوری اسلامی فقط یک حرف دارد و معادلات و شرایط کشور و نظام بینالملل برایش مهم نیست که این یک سفسطه به تمام معناست.
جعفری اظهار کرد: در درجه اول باید دید قرآن به منزله یک کتاب الهی که آیاتش پشتوانه عقلی هم دارد درباره مقاومت چه میگوید. خداوند در آیه 30 سوره فصلت میفرماید: «إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ» (در حقيقت، كسانى كه گفتند: «پروردگار ما خداست»؛ سپس ايستادگى كردند، فرشتگان بر آنان فرود مىآيند [و مىگويند:] «هان، بيم مداريد و غمين مباشيد، و به بهشتى كه وعده يافته بوديد شاد باشيد). در این آیه اولین شرط مقاومت، هداف داشتن بیان شده که همان «ربنا الله» است که به اعتقاد من یک دوره کامل آموزش نظری و عملی توحید است. «ربنا الله» به معنای انتخاب گزینه ربوبیت از میان گزینههای مختلف است که جز با تدبیر و برهان حاصل نمیشود. حال این برهان گاهی از طریق تدبر در مخلوقات و آثار آفرینش است که رسیدن به «ربنا الله» را ممکن میکند، گاهی دستیابی به «ربنا الله» با برهان ابراهیمی ممکن میشود که به روش حضرت ابراهیم(ع) ویژگیهایی برای پروردگار تعریف میشود و در ادامه نامزدهای خدا شدن بررسی میشوند که واجد این معیارها هستند یا خیر. گاهی هم قرآن از برهان منطقی و فلسفی برای اثبات وجود خدا استفاده میکند و میفرماید: «لَوْ کانَ فيهِما آلِهَةٌ إِلاَّ اللَّهُ لَفَسَدَتا» (اگر در آسمانها و زمین خدایان دیگری غیر از اللَّه وجود داشت بی شک هر دو ( آسمان ها و زمین از نظر حدوث و بقا) فاسد میشدند). لذا اولین شرط برای مقاومت شناخت خدا و راه خداست و اگر این شناخته نشود مقاومت کردن معنا ندارد.
تفاوت هزینه ـ فایده مؤمنانه با سرمایهداری غربی
وی با بیان اینکه استقامت بر طریق مهم است، گفت: وقتی خدا را بشناسیم بعد میدانیم هدف چیست و آن موقع سراغ مقاومت میرویم و لذا قرآن میفرماید: «وَأَنْ لَوِ اسْتَقَامُوا عَلَى الطَّرِيقَةِ لَأَسْقَيْنَاهُمْ مَاءً غَدَقًا» (و اگر [مردم] در راه درست، پايدارى ورزند، قطعاً آب گوارايى بديشان نوشانيم). نکته دیگر این است که مؤمن در زندگی با معیار هزینه ـ فایده حرکت میکند منتهی نظام هزینه ـ فایده مؤمنانه با نظام هزینه ـ فایده سرمایهداری غربی متفاوت است. حضرت امیر(ع) هم که در بستر پیامبر(ص) به جای ایشان در لیلة المبیت خوابید هزینه ـ فایده کرد؛ «وَمِنَ النَّاسِ مَن یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّه». حضرت علی (ع) ممکن بود جانش را از دست دهد اما رضایت خدا و حیات جاودانه را به دست میآورد. لذا رهبر معظم انقلاب هم بر این تأکید دارند که هزینه مقاومت و تسلیم تبیین شود که از هر یک از ین دو گزینه چه به دست میآوریم و این دو را در مقابل هم قرار دهیم.
این نماینده سابق مجلس بیان کرد: مسئله دیگر این است که باید مزیتهای مقاومت برای مردم به ویژه نسل جوان تبیین شود. از جمله این مزیتها دوستشناسی و دشمنشناسی و تلاش برای شناخت واقعیتهای وضع موجود کشور است. به عبارتی ملت و نظامی که به دنبال مقاومت است سعی میکند نقاط قوت و ضعف خود را بشناسد و از طرفی هم تلاش میکند نقاط قوت و ضعف دشمن را هم شناسایی کند. کسانی که در پی سازش و تسلیم هستند همیشه بر این باورند که دشمن همواره قوی است و چون فکر میکنند کاری از دستشان برنمیآید مجبور به انتخاب گزینه سازش هستند. به تعبیر زیبا رهبری انقلاب سعودیهای بیچاره چون راه تسلیم را در پیش گرفتهاند هر توهین و تحقیری را از امریکا میشنوند ولی واکنشی نشان نمیدهند و میپذیرند، اما انسان و جامعه مقاوم به تعبیر قرآن میگوید که « فَإِنَّهُمْ يَأْلَمُونَ کَما تَأْلَمُون»؛ همانطور که شما ممکن است دچار ناراحتی و درد شوید دشمن هم از مقاومت و مبارزه شما دچار الم و درد میشود.
جعفری ادامه داد: بر طبق آماری که برخی اقتصاددانان اخیراً اعلام کردند امریکا 220 میلیارد دلار به خاطر تحریم ایران خسارت مستقیم دیده است و اروپاییها 250 درصد بیشتر یعنی بیش از 500 تا 600 میلیارد دلار آسیب دیدهاند، لذا اینگونه نیست که احساس شود امریکاییها و اروپاییها از تحریم ایران دچار هیچ مشکلی نمیشوند. نگاه رهبر معظم انقلاب در دشمنشناسی این است که دشمن را نه باید ضعیف تلقی کرد و نه غالب و قاهر مطلق تصور کرد و لذا تعبیری دارند که ما امریکا را نه بیچاره میدانیم و نه باچاره مطلق.
وی با تأکید بر اثرگذار بودن مقاومت توأم با منطق گفت: در این راستا یک تجربه از دوران اسارت در دفاع مقدس بیان میکنم. عراقیها هر اسیری را که میگرفتند روزهای اول او را برای بازجویی میبردند و او را کتک میزدند و به عبارتی زهرچشم میگرفتند اگر فرد اعتراف میکرد باید تا انتها ادامه داد، اما اگر فرد مقاومت میکرد ممکن بود کتک بیشتری بخورد اما در نهایت رهایش میکردند چون میدیدند فایدهای ندارد.
مقاومت بدون پشتوانه منطقی، تهور و دیوانگی است
این کارشناس مسائل سیاسی اضافه کرد: نکتهای که مورد توجه رهبر معظم انقلاب است و آن را در عمل هم ثابت کردهاند این است که مقاومت باید همراه با منطق باشد و الا چیزی جز تهور و دیوانگی نیست. رهبری انقلاب ضمن اینکه بر مقاومت تأکید میکند اما در کنار آن بیان میفرمایند ما تاکنون شروعکننده جنگی نبودیم ولی اگر دشمن خطایی کند آن موقع واکنش نشان میدهیم و لذا فرمودند نگران نباشید جنگی نخواهد شد زیرا ما هیچگاه شروعکننده نیستیم و دشمن هم هیچگاه جرئت این کار را ندارد. در این باره خاطره دیگری از دوران اسارت تعریف میکنم. حرص عراقیها از رفتار منطقی اسرا بود. به یاد دارم افسر عراقی مستقیم به ما گفت به ما دستور دادند به تلافی حادثهای که در اردوگاه نهارخوران گرگان برای اسرای عراقی پیش آمده تعدادی از شما را بکشیم اما هر کاری میکنیم هیچ بهانهای از شما پیدا نمیکنیم و به همین دلیل اسم آن اردوگاه را جمهوری اسلامی کوچک گذاشته بودند، زیرا میدانستند اسرا هیچ وقت از خطوط قرمزشان نمیگذرند اما هیچ وقت هم به دشمن بهانه نمیدادند.
وی تأکید کرد: نکته دیگر در اندیشه مقاومت امام(ره) و رهبری این است که لازمه مقاومت یافتن راه حل برای عبور از مشکلات است. صرف شعار دادن که ما ایستادهایم فایده ندارد و لازم است اندیشمندان و دانشگاهیان در جهت یافتن راهکار و راه حل مشکلات کشور تلاش کنند. لذا مقاومت در سایه تدبیر، برنامهریزی، نقشه عمل، استمرار در کار، ترک تنبلی و داشتن پشتکار حاصل میشود. البته شور و احساسات یا به عبارتی تبلیغات و جنگ روانی در مقابل دشمن لازم است اما این رجزخوانی بخش کوچکی از کار است و اصل آن است که از درون قوی شویم.
دشمن سقف انتظاراتش را با واکنش ما تنظیم میکند
جعفری با تأکید بر اینکه دشمن همیشه سقف انتظارات خود را با نوع واکنش ما تنظیم میکند، گفت: اگر دشمن احساس کند با برگرداندن نوک ناوگانش به سمت ما، تسلیم میشویم سعی میکند امتیازات بیشتری بگیرد. اخیراً در یکی از خبرگزاریهای عربی خواندم که سفیر امریکا در روسیه در همان روزهایی که ترامپ ایران را تهدید نظامی کرده بود و ناوگان آبراهام لینکلن را به خلیج فارس فرستاده بود، گفت ما هر ناوگانی را که به یک سو میفرستیم همراهش صد هزار تن دیپلماسی است. این بدان معناست که به کشور هدف فشار نظامی میآوریم و از آن طرف میگوییم تسلیم شو. در واقع دشمن ارادهسنجی میکند و اگر ببیند دولتمردان و ملتی اراده قوی ندارد سعی میکند خواستههایش را تحمیل کند ولی وقتی ببیند اینگونه نیست مجبور است راه را عوض کند.
این نماینده سابق مجلس بیان کرد: یکی از روزنامههای معروف امریکایی در همان دوران نوشته بود که همه از ناوهای امریکایی که به خلیج فارس آمدند، ترسیدند به جز ایران که مخاطب اصلی این تهدیدات بود زیرا ایران راه مقاومت را انتخاب کرد. به کسانی که میگویند باید مقابل امریکا تسلیم شد و غالباً میگویند امریکا به همه شیر میدهد ولی ما شاخ آن را گرفتیم باید گفت در واقعیت اینگونه نیست. برای اینکه حتی امریکاییها در ادعای مذاکره هم دروغ میگویند. نقض عهد امریکا در برجام بر کسی پوشیده نیست. سخنگوی وزارت امور خارجه هم دیروز سخن جالبی بیان کرد و پس از اعمال تحریم علیه صنعت پتروشیمی کشور بعد از ادعاهای مقامات امریکا درباره مذاکرات بدون پیششرط با ایران گفت یک هفته لازم بود تا دروغ امریکاییها روشن شود.
وی افزود: اساساً امریکا تاکنون به ایران نگفته من آماده مذاکره هستم و حتی توئیت ترامپ مبنی بر این بود که من منتظر تماس ایرانیها هستم و این یعنی که امریکاییها دنبال مذاکره نیستند بلکه به دنبال تحمیل و صدور دستورالعمل خود به ایران هستند.
مقاومت نیازمند «رأی سدید» است
جعفری یادآور شد: برای مقاومت همانطوری که امام علی(ع) در نهجالبلاغه میفرمایند نیاز به «رأی سدید» داریم؛ یعنی آیندهنگرانه برخورد کنیم و موقعیت را درک کنیم و بدانیم مقابل دشمن کی و چه موضعی بگیریم. صدام حسین زمانی که اروپاییها و امریکاییها میگفتند عراق سلاح هستهای یا میکروبی دارد تا مدتی انکار کرد، بعد رجزخوانی کرد و دیگر دوام نیاورد و کمتر از یک ماه از انکار اولیه گفت «بگذارید بنویسند ما سلاح شیمیایی و میکروبی داریم». همان موقع من در اسارت بودم و به یاد دارم که گفتم خودش را بدبخت کرد زیرا آنها دنبال همین اعتراف بودند تا قطعنامه شورای امنیت را علیه عراق بگیرند و علیه عراق وارد عمل شوند و این حماقت صدام بود نه مقاومت او. لذا «رأی سدید» این است که انسان در عین مقاومت درست عمل میکند.
وی در ادامه اظهار کرد: کسی در روحیه مقاومت امام(ره) شکی ندارد، اما ایشان وقتی از امریکا حرف میزد میگفت ما استادی داشتیم که مدام میگفت من از گاو میترسم وقتی دلیلش را پرسیدیم گفت چون گاو شاخ دارد اما عقل ندارد و بعد امام(ره) گفت امریکاییها عین همین گاو هستند. پس این نشان میدهد درست و در جای آن باید برخورد کرد و باید مراقب برخی اقدامات و سخنان تحریککننده بود. همانگونه که برخی یاران امام صادق(ع) نزد ایشان آمدند و گفتند ما شما کمک میکنیم که حق خود را عباسیان پس بگیرید اما امام صادق(ع) در پاسخ فرمودند نه زمانه زمانه من است و نه شما یار من هستید. براین اساس فهم صحیح از درخواستهای دشمن و نوع برخورد و موضعگیری درست در مسئله مقاومت از اهمیت به سزایی برخوردار است.
جعفری در پایان اظهار کرد: مقاومت مدنظر رهبر معظم انقلاب این است که «تهور نه، تسلیم نه، تقویت از درون». اگر ایشان از اقتصاد مقاومتی، پیشرفت علمی و سپردن مسئولیتها به جوانان در گام دوم انقلاب سخن میگوید نشانه این است که مقاومت منطقی با انسجام و تقویت درونی حاصل میشود و در این راستا باید بازخوانی درستی از انقلابیگری و مقاومت انجام شود که ثمرات بالایی در صورت فهم دقیق این مقوله برای کشور خواهد داشت.
گفتوگو از مهدی مخبری
انتهای پیام