دفاع از حقوق مردم روی دیگر چهره قرآنی/ خاطره‌ای ناب از یک وکیل + فیلم
گروه فعالیت‌های قرآنی: روز هفتم اسفندماه روز وکیل مدافع است، روزی که اگرچه هنوز قدش برای راه یافتن به تقویم بلند نشده است و نتوانسته راه ورود به سررسیدها را پیدا کند اما هر ساله در کانون وکلای کشور این روز گرامی داشته می‌شود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، روز هفتم اسفندماه و در پی استقلال کانون وکلا به نام روز وکیل نامگذاری شده است، هرچند که این روز در تقویم کشورمان ثبت نشده است اما با کمی جستجوی اینترنتی می‌توان متوجه شد که هفتم اسفندماه به نام روز وکیل مدافع ثبت شده است. در جامعه قرآنی کشورمان کم نیستند وکلایی که ناشناخته یا شناخته شده، در این عرصه در پی خدمت به افرادی هستند که ظلمی بر آنها رفته است و در پی ستاندن آن، دست به دامان وکیلی شده‌اند.
یکی از این افرادی که علاوه بر حضور فعال در عرصه قرآنی در عرصه وکالت نیز فعالیت دارد و سال‌هاست به عنوان وکیل مدافع به دفاع از پرونده‌های قضایی می‌پردازد، حبیب مهکام است. استاد برجسته قرآنی که در سال 1323 در شهر مراغه به دنیا آمده است. فرزند چهارم از یک خانواده شش فرزندی بوده و دو فرزند پسر به نام‌های «مهدی» و «حسین» دارد که یکی از آنها از فیلمنامه‌نویسان مطرح کشور است.
استاد حبیب مهکام در سال 1345 در رشته حقوق دانشگاه تهران پذیرش شده است و پس از پشت سر گذاشتن دوران سربازی از سال 1354 به عنوان وکیل دادگستری فعالیت خود را آغاز کرده است.
وی از یکی از اتاق‌های منزلش به عنوان دفتر کار استفاده می‌کند، از مراجعه‌کنندگان خودش در همین اتاق که پر است از لوح‌های تقدیر و آیات و احادیثی که خواندن همه آنها یک نصفه روز وقت می‌برد، با روی باز پذیرایی می‌کند. روی باز و گشاده، بیان مطالب در قالب طنز و استفاده فراوان از اشعار برای تبیین مطالب از مهمترین ویژگی‌های اخلاقی این فعال قرآنی برجسته و وکیل پایه یک دادگستری است.
دلیل اینکه استاد مهکام یکی از اتاق‌های منزلش را به عنوان دفتر کار مورد استفاده قرار می‌دهد و از اجاره کردن یک دفتر کار مستقل ممانعت کرده است که جویا می‌شویم، می‌گوید: «هزینه اجاره یک دفتر وکالت و دم و دستگاهی که لازم دارد بالا است و اگر دفتری را اجاره کنم می‌ترسم برای تأمین این هزینه بالا هر پرونده‌ای را قبول کنم و علاوه بر آن برای تأمین این اجاره بها بر روی مبالغ دریافتی بابت دفاع از پرونده‌ها اضافه کنم که به نظر من کار پسندیده‌ای نیست».
«اگر وکالت صرفاً برای جمع کردن ثروت کلان باشد، خطر بسیار بزرگی است و باید دانست که وکیل از نظر معارف اسلامی کسی است که مصالح موکل را بر منافع خود ترجیح دهد. من همواره خدا را شکرگزارم که به برکت نان حلال مرحوم پدرم و تربیت مرحوم مادرم باعث شده است تا این لحظه، رزق حلال خداوند، نصیبم شود».
شاید برای بسیاری از مخاطبان جالب باشد که استاد مهکام تاکنون وکالت فعالان قرآنی کشور را انجام داده است یا خیر؟ این سؤال را که از وی می‌پرسم، می‌گوید: «برای مشاوره مراجعه کرده‌اند اما بدون قبول وکالت مشکلاتشان حل شده است. من سعی کرده‌ام اگر متوجه شوم در پرونده‌ای حق با موکلم نیست در هر مرحله‌ای برای جلب رضایت خدا و عدالت در امر قضاء استعفا کنم چون رضایت الهی از هر نعمتی بزرگتر و برتر است(سوره توبه/ 72)».
از استاد مهکام راجع به خاطره‌انگیزترین پرونده‌ای که تاکنون داشته است و هنوز هم پس از سال‌ها فکر کردن به آن خوشحالی‌اش را به دنبال دارد که سؤال می‌کنم از پرونده‌ای صحبت می‌کند که حدود 20 سال پیش داشته است و در آن خانواده‌ای به دلیل آگاه نبودن از قوانین حقوقی تهدیدهای دامادشان را جدی گرفته و در نهایت دست به دامان وی می‌شوند؛ «جالب‌ترین پرونده‌ای که تاکنون داشته‌ام و همیشه در ذهنم خواهد ماند، پرونده یک دخترخانم با همسرش بود که هنوز زندگی مشترک را آغاز نکرده بودند. حدود 20 سال پیش پدر و مادری به اتفاق دخترشان در مورد اختلاف بین زوجین مراجعه کردند. زوج، خانواده زوجه را با ارسال اظهارنامه توسط دو نفر وکیل دادگستری ترسانده بود که من با مطالعه دقیق آن متوجه شدم که مطالب بی‌دلیل مطرح شده است و هیچ وجهه قانونی ندارد در نتیجه به آنها (در حالی که اصلا انتظار نداشتند) اعلام کردم که نیازی به وکیل برای دفاع وجود ندارد، زیرا ....
برای شنیدن جزئیات بیشتر این خاطره شنیدنی استاد مهکام به فیلم مراجعه شود.
