Xeyirli işlər görmək saədətə çatmağın amillərindəndir
Qeyd etdiyimiz kimi insanın səadəti öz əlindədir. Çünki insan iradə və ixtiyar sahibi olan bir varlıqdır. Buna görə də insan öz seçimi və əməlləri ilə səadət yoluna qədəm qoyur.
Keçən bəhsimizdə qeyd etdiyimiz kimi Quran mədəniyyətində səadətə çatanlar üçün xüsusi xüsusiyyətlər və amillər bəyan edilmişdir. Hər bir insan oğlunun vəzifəsi və xeyri Quranla və orada bəyan olunan səadət amilləri ilə tanış olmaqdır. Çünki Quran insanı yoxdan var edən Allahın kəlamıdır.
Keçən bəhsimizdə o amillərdən birinə (Allaha və peyğəmbərlərə itaət etmək) işarə etdik.
Bu bəhsimizdə də digər bir amili qeyd edəcəyik. O da Allaha bəndəlik etməkdir.
Mütəal Allah bu barədə "Həcc" surəsinin 77-ci ayəsində buyurur:
«یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا ارْکعُوا وَ اسْجُدُوا وَ اعْبُدُوا رَبَّکمْ وَ افْعَلُوا الْخَیْرَ لَعَلَّکمْ تُفْلِحُونَ»
"Ey iman gətirənlər! (Namaz qıldıqda) rüku edin, səcdəyə qapanın; Rəbbinizə ibadət edin və yaxşı işlər görün ki, nicat tapasınız! (Mətləbinizə yetişəsiniz!)".
Xeyirli işlərə əmr etmək hər cür yaxşı işi - heç bir şərt olmadan - ehtiva edir. İbn Abbas rəvayət edir ki, ondan məqsəd sileyi-rəhm və məkarimi-əxlaqdır. Əslində bunlar bu ümumi məfhumun canlı nümunələridir.
Əllamə Təbatəbainin fikrincə (وَ افْعَلُوا الْخَیْرَ) "xeyirli işlər edin" dedikdə nəzərdə tutulan dinin digər hökm və qanunlarına tabe olmaqdır. Cəmiyyətin xeyri, insanların və həyatlarının səadəti o qanunlara əməl etmək olduğu üçün deyilir, bu əməlləri edin ki, nicat tapasınız və rifaha çatasınız. Yəni namaz qılmaq və digər ibadətlər etmək, şəriət hökmlərini yerinə yetirmək səadət və rifah üçün zəruri şərtdir.
Xeyirli əməllərin əhatə dairəsi çox genişdir və çox şeyləri əhatə edir. Layiqli və Allahın razı qaldığı işlərlə məşğul olun; Yəni sevdiklərinizlə əlaqə saxlamaq, ehtiyacı olanlara əl uzatmaq, əlillərə kömək etmək, valideynlərə qarşı mehriban olmaq, başqalarının hüquq və ləyaqətinə hörmət etmək, mənəvi və insani dəyərlərə riayət etmək kimi şeyləri unutmayın. Həmçinin yalnız vacib şeyləri etməyin.
Buraya Peyğəmbərin (s) bütün sünnəsi daxildir, sanki o deyir ki, mən sənə namaz qılmağı vacib etdim, təkcə ibadət üçün deyil, həm də ümumi ibadətləri yerinə yetirməyi vacib etdim. yaxşılıq edin, çünki hər bir ibadət xeyirli işdir, lakin hər hansı bir xeyirli iş savabı qazanmaq üçün Allaha yaxınlıq niyyəti ilə edilən ibadət ola bilər. Məsələn, azan vermək, başqalarına xeyir vermək, küsənlər barışdırmaq və s. Allaha yaxınlıq niyyəti olmadan da edilə bilər, bu halda savabı olmayacaq.
Torpağa əkilmiş toxumun cücərərək ömrünü davam etdirməsi, işıq və havanı görməsi üçün istər-istəməz yolundan maneələri aradan qaldırmalı, suyun, torpağın, zibilin narahatlığından qurtulmalıdır. Əks halda çürüyüb yox olar. İnsanlar eynidir. Vəsvəsələr, nəfslər, şeytani vəsvəsələr və ədəbsiz və çirkin xislətlər onun nicat və xilasına mane olur. Əgər nicata çatmaq və özünü həlak və israfdan xilas etmək istəyirsə, bu maneələri keçməkdən başqa çarəsi yoxdur. Xoşbəxtlik və qurtuluş bütün insanların arzusudur. Peyğəmbərlərin və onların proqramlarının göndərilməsində məqsəd rifah və nicatdır. Maraqlıdır ki, İslamın son məqsədi olan bu məqsəd İslamın ilk şüarında da qeyd olunur. Peyğəmbər (s) hamıya ilk dəvətində buyurur:
«قولوا لا اله الا الله تفلحوا» "Deyin ki, Allahdan başqa ibadətə layiq olan məbud yoxdur, səadətə çatın".
Beləliklə, səadətə çatmağın mühüm amillərindən biri də ağlın və dinin xeyirli olduğuna hökm etdiyi hər bir işi yerinə yetirməkdir.
