تثبیت جایگاه نظام اسلامی و برگزاری برنامههای فرهنگی و مناسبتهای دینی موجب معرفتافزایی و ایجاد پیوند محکم بین ارزشهای دینی و جوانان میشود. ترویج و گسترش ارزشهای دینی و انقلابی، ایجاد فضای معنوی و مطلوب در جامعه بهویژه جوانان، جایگاه نظام اسلامی در جهان را مستحکمتر و دشمن را روزبهروز با یأس و ناامیدی مواجه خواهد کرد.
خانواده به عنوان نخستین کانونی که در این زمینه میتواند نقشآفرینی کند و پس از آن، مدرسه، آموزشگاهها و دانشگاهها باید به این امر مهم عنایت ویژه داشته باشند و به فراخور نیاز افراد در دورههای گوناگون سنی، آنان را یاری کنند زیرا فراهم کردن زمینههای سالم تغذیه فکری برای نسل جدید، عبادت خواهد بود.
تشویق افراد، سازمانها و صاحبان پایگاههای اجتماعی به گام نهادن در این راه نیز یکی دیگر از راههای حفظ و گسترش ارزشهای دینی در سطح جامعه است. تلاش برخی افراد، گروهها و احزاب برای کمرنگ کردن یا از بین بردن پایبندی به ارزشها به ویژه در میان نوجوانان و جوانان، خیانتی نابخشودنی، ستمی ناروا و بهترین راه ایجاد سلطه بیگانگان بر سرزمین اسلامی است زیرا جامعه تهی از ارزشهای دینی، بستر مناسبی برای تهاجم و شبیخون فرهنگی دشمن خواهد بود.
حجتالاسلام والمسلمین سیدحسین خادمیان، استاد حوزه و دانشگاه در گفتوگو با ایکنا، به موضوع نحوه ترویج ارزشهای دینی در جامعه و ساز و کارهای مربوط بدان پرداخت و بیان کرد: زمانی که در رابطه با مقوله فرهنگ و ارزش به منابع آئینی مانند قرآن و روایات مراجعه میکنیم، مشاهده میکنیم که این امر را مسئلهای تخصصی محض معرفی کردهاند. لذا خداوند سبحان برای تعلیم و ترویج و تحکیم و تثبیت ارزشها مسئلهای عمومی را مطرح نمیکند که فطریات و وجدانیات بشر ملاک قرار گیرد. زمانی که به مسئله ارزشها میرسیم، خداوند متعال ارسال انبیا را در کنار انزال کتب مورد نظر قرار میدهد و این بدان معنا است که با مسئلهای بسیار تخصصی مواجه هستیم.
خادمیان ادامه داد: لذا مسئله تبیین، معرفی، ترویج، تثبیت و تعلیم ارزشها موضعی بسیار مهم و حساس است که خداوند متعال نیز بر آن تأکید دارد. سیره انبیا(ع) به ویژه سیره خاتمالانبیا(ص) نیز به همین صورت بوده است. پیامبر اکرم(ص) از هر کسی برای تعلیم این معانی استفاده نمیکند. بنابراین، در این حوزه نیازمند ارائه دیدگاههای تخصصی و فوق تخصصی هستیم. پیامبر اکرم(ص) زمانی نامهای به زبان عبری دریافت کردند و شخصی را مأمور کردند که این زبان را آموخته و به دیگران آموزش دهد. لذا اینگونه نیست که در جریان آموزش به افراد سابقه افراد مد نظر باشد، بلکه در رابطه با ترویج ارزشها نیازمند افراد آگاه و متخصص هستیم.
وی افزود: در جریان سیره ائمه اطهار(ع) و عصر غیبت نیز مسئله ترویج ارزشهای دینی بسیار مهم و اساسی است که متأسفانه این موضوع در فضای امروز جامعه لحاظ نشده است. بسیاری از افراد در جامعه هستند که بدون هیچ تخصصی نسبت به ارائه نظریات خود در رابطه با ارزشهای دینی و اخلاقی اقدام میکنند. امروز هستند کسانی که بدون هیچ آگاهی و دانشی در رسانه ملی حضور یافته و در رابطه با موضوعات مختلف ارزشی، دینی و فرهنگی اظهار نظر میکنند.
این استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: متأسفانه این افراد بدون ارائه هیچگونه رزومه علمی و دانشگاهی و حوزوی وارد رسانهها میشوند و به سخنرانی در مورد موضوعات مختلف ارزشی و فرهنگی میپردازند. برای ساختن ارزشها باید ابتدا معماران ارزشها را شناسایی کنیم چراکه هر کسی نمیتواند ارزشها را برای جامعه معرفی کند. امروز هر فردی به دلیل شرایط موجود به خود اجازه میدهد که در رابطه با تعلیم، مصداق، ترویج و حتی تخریب ارزشها اظهار نظر کند و متأسفانه هیچکس نیز با او برخورد نمیکند.
خادمیان ادامه داد: چگونه است که اجازه میدهیم هر فردی در رسانههای مختلف هرچقدر که میخواهد در رابطه با اسلام و معارف و ارزشهای اسلامی اظهار نظر کند و با او برخورد نمیکنیم؟ دستگاه قضایی باید با این افراد برخورد کند. خداوند متعال زمانی که پیامبران و کتب الهی را ارسال میکند، در ابتدای این امر مسئله را اینگونه محکم بیان میکند که هر کسی مصدر بیان ارزشهای اخلاقی و دینی نیست.
وی تصریح کرد: بنابراین، معرف، مهندس، مدبر و مؤسس فضیلتهای روانی و اخلاقی و معروفات و منکرها شخص خداوند سبحان است که متأسفانه قدم اول را در این زمینه بسیار ضعیف برداشتهایم و باید بر روی آن بسیار کار کنیم.
این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه اظهار کرد: مسائل فرهنگی، ارزشی و معرفتی جامعه اسلامی ما به این سادگی نیست که هر فردی به خود اجازه اظهار نظر در رابطه با آنها را بدهد. این مسائل نیازمند بررسی و پیگیری دقیق و متقن از سوی متخصصان و صاحبنظران عرصه خود است. بنابراین، باید زمینهای فراهم شود که فقط صاحبان خرد و دانش در این عرصه ورود کنند و جامعه را نسبت به مسائل مختلف آشنا کنند.
خادمیان ادامه داد: قدم بعدی در راه ترویج ارزشهای دینی در جامعه این است که باید پیش از پرداختن به فاعلان به منکر به خود مقوله منکر پرداخته و آن را از بین ببریم. قرآن کریم زمانی که برای مثال به مسئله غیبت میپردازد، ابتدا کاری به فرد غیبت کننده ندارد، بلکه در وهله اول خود مقوله غیبت را زیر سؤال میبرد. قرآن کریم ابتدا به زشتی و کراهت منکرات و زیبایی معروفات میپردازد و نتیجه این اعمال را برای جامعه و مسلمانان آشکار میکند.
وی در ادامه افزود: متأسفانه عرفان تصوف و برخی منبرهای امروزی بیشتر به طرد فاعلان به منکر میپردازند؛ درصورتیکه اسلام ناب در ابتدا فقط به ارائه چهره زیبای معروفات و صورت زشت و ناپسند منکرات میپردازد. برای اسلام و قرآن مثال زیبایی و اهمیت نماز شب را بیان میکند و کاری با شخص و اشخاصی که آن را به جای میآورند و ادا میکنند، ندارد که البته ثواب و پاداش این افراد نیز محفوظ است. امروز چنانچه به جای بیان زشتیهای بیحجابی، به بیان زیباییهای داشتن و حجاب و عفاف بپردازیم، دیگر نیازی به مطرح کردن افراد با حجاب و طرد افراد بیحجاب نیست و جامعه خود در جریان این امر قرار خواهد گرفت.
این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه در زمینه مسائل عقیدتی نیز به همین صورت است و جامعه چنانچه آگاه شوند، با این مسائل به خوبی آشنا شده و آن را رعایت میکنند، تصریح کرد: قدم بعدی برای ترویج ارزشهای دینی در جامعه بهرهگیری صحیح و درست از ابزار تشویق و تنبیه است. خداوند متعال کار تخصصی دعوت به ارزشها را انجام میدهد و ضمن معرفی معروفات و منکرات، سخن از تشویق و تنبیه نیز به میان میآورد.
خادمیان اظهار کرد: پیامبر(ص) در نامهای که به حاکم نجران مینگارند، اینگونه بیان میکنند که به هیچ وجه نباید اجازه دهی که مردان و زنان با هر لباس و ظاهری که میخواهند در جامعه حاضر شوند. نحوه برخورد با این مسئله نیز همان ارشاد صحیح و درست است که به همان مسئله بیان زیبایی معروفات و زشتی منکرات بازمیگردد. در روشهای تربیتی اسلام، تشویق و تنبیه هر دو بیان شده است که البته شیوه این دو مقوله نیز به خوبی بیان شده که باید با رعایت کامل قوانین و احکام نسبت بدان اقدام کرد.
وی گفت: مرحله چهارم برای تربیت ارزشهای دینی و اسلامی، رصد عوامل و نهادهای حکومتی در این زمینه است. چهل سال است که مردم پای رسانهای نشستهاند که هر چه فیلم و سریال در آن پخش شد، حجاب و عفاف در آنها جزء اقلیات سازمانی بود؛ درصورتیکه در فیلمی که با بیتالمال شیعه تولید میشود، باید حجاب و عفاف به خوبی مشهود و نمایان باشد. هنرمندان نیز باید بدانند که در رسانه نظامی فعالیت کرده و دستمزد دریافت میکنند که قوانین و مقرارت ویژه خود را دارد و باید طبق آن عمل کنند.
این استاد حوزه و دانشگاه اظهار کرد: امروز اکثریت مردم جامعه ایران اسلامی دلداده احکام اسلامی هستند. زمانی که مردم حرف اسلام را در مکانهای مختلفی همچون مدارس، دانشگاهها، منبرهای مختلف و ... میشنوند، واقعا جذب اسلام و معارف و ارزشهای دینی میشوند. برای ترویج ارزشها باید همانگونه که دشمن برای ترویج منکر از منکر استفاده میکند، از معروفات برای برای ترویج معروف استفاده کرده و از دادهها و ابزاری که شارع مقدس قرار داده، برای دفع منکرات بهرهگیری کنیم.
خادمیان ادامه داد: زمانی که شیطان قصد فریب انسان را دارد، منکرات را برای او به صورت معروف جلوه میدهد. این سؤال مطرح میشود که آیا جامعه و نخبگان ما توانستهاند که معروفات و منکرات را به خوبی برای مردم جا انداخته و زیبایی و زشتی آنها را برای جامعه نمایان کنند؟ چنانچه این اتفاق به خوبی در میان مردم رخ دهد، مردم خود با زشتیها و پلیدیهای منکرات آشنا شده و از آنها دوری میکنند.
وی افزود: متخصصان و فقها و اسلامشناسان راستین باید بسترهای فکری و عقیدتی را به خوبی برای جامعه آشکار کنند. برای جاری شدن صحیح امر به معروف و نهی از منکر در جامعه ابتدا باید متخصصان نسبت به شناساندن معروفات و منکرات به جامعه اقدام کنند. نکته مهم این است که باید ابزارهای ترویج معروف و طرد منکر را شناسایی کنیم.
این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: امام حسین(ع) برای امر به معروف و نهی از منکر به شهادت رسیدند و جان خود را در این راه فدا کردند. بنابراین، گاهی باید سر امام معصوم(ع) بر نیزه رود تا امر به معروف و نهی از منکر اجرا شود. زمانی که محدوده این حکم اسلامی اینچنین وسیع بود، ما نیز باید دقت کنیم که جامعه را با این مقوله آشنا کرده و در جریان زیباییها و پلیدیهای معروفات و منکرات قرار دهیم. برای اجرایی شدن معروف و طرد منکر باید ابزارهای شارع مقدس را بدون اظهار نظر سلیقهای و جناحی به کار ببندیم.
خادمیان در پایان سخنان خود اظهار کرد: متأسفانه گاهی چنان بد دینداری کردهایم که دشمنان و کافران دینداران را متهم به بیدینی میکنند و تمامی ابزار خود را به کار میبندند تا منکرات را در جامعه زیبا جلوه داده و مردم را به سمت و سوی آن بکشانند. بحث روز جامعه این است که افرادی سالهاست در رسانههای مختلف حضور دارند اما به دلیل عدم آگاهی و دانش نتوانستهاند نسبت به ترویج فرهنگ و ارزشهای دینی اقدامی داشته باشند. راه ترویج ارزشهای دینی این است که متخصصان این امر به میدان آیند و جامعه را به خوبی در جریان دانش و آگاهی لازم قرار دهند.
انتهای پیام