مشکل اقتصاد ما خوش‌بینی مفرط است + صوت
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه اقتصاد ما دچار مشکلی به نام خوش‌بینی مفرط است، گفت: بر همین اساس مدیران بانکی انتخاب می‌شوند اما در اصل اینها شایسته مدیریت در بانک‌ها نیستند و وقتی هم انتخاب می‌شوند منافع خود و عده‌ای خاص را در نظر می‌گیرند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اخیر اعضای هیئت دولت با ایشان چند توصیه اقتصادی به دولت کردند که یکی از آنها در حوزه تولید بود. ایشان به صراحت عمده‌ترین سرفصل در پیشرفت اقتصاد کشور را مسئله تولید خواندند و تأکید کردند: «قاطعانه با هر عاملی که تولید را تضعیف می‌کند، مقابله کنید.» و همچنین در بخش دیگری از بیانتشان نسبت به مشکل کمبود سرمایه در گردشِ واحدهای تولیدی نقدهایی را داشتند و بانک مرکزی را مسئول تأمین سرمایه‌های واحدهای تولیدی دانستند و فرمودند: «بانک مرکزی سخت‌گیری‌های بجا و به‌موقعی را در خصوص کنترل ترازنامه بانک‌ها آغاز کرده است اما باید مراقبت شود که این کنترل‌ها بر روی فعالیت‌های غیر مولّد بانک‌ها همچون خرید زمین و سکه یا فعالیت‌های بنگاهداری آنها اِعمال شود و تسهیلات لازم برای واحدهای تولیدی آسیب نبیند.»
آلبرت بغزیان، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در گفتوگو با ایکنا، با بیان اینکه وظیفه سیستم بانکی واسطه‌گری مالی است، گفت: یعنی عده‌ای پولی دارند و عده‌ای هم سرمایه‌گذارند و بانک این دو را به یکدیگر متصل می‌کند اما وای به آن روزی که این واسطه‌گر فقط به خود فکر کند و هیچ تعصبی نسبت به تولید و اشتغالزایی نداشته و فقط به فکر کسب سود بیشتر از قبال پرداخت تسهیلات باشد.
تولیدکنندگان در صف آخر دریافت وام
وی افزود: بانک‌ها به دنبال پرداخت وام‌های کوتاه‌مدت، گران‌قیمت و سهل‌الوصول هستند و به همین دلیل تولید در زمره فعالیت‌های اقتصادی محسوب می‌شود که معمولاً بانک‌ها با آن مشکل دارند. علاوه بر آن سیاست‌های غلط اقتصادی و سیاست‌های اشتباه در حوزه روابط خارجی به تولید ضرر بسیار زیادی وارد کرده است.
استاد اقتصاد دانشگاه تهران بیان کرد: به دلیل عدم حمایت از تولیدکننده و عدم جذابیت بخش تولیدی برای بانک‌ها، همیشه این تولیدکننده بوده که بدهکار بانک‌ها شده است.
بغزیان افزود: معمولاً بانک‌ها وام‌های کلان و گران‌قیمت را به افرادی پرداخت می‌کنند که وثایق قابل توجهی دارند و از این جهت تولیدکننده در اولویت آخر قرار می‌گیرد.
وی با بیان اینکه بانک‌ها به ملاّک و برج‌ساز تبدیل شده‌اند، گفت: در حال حاضر بانک‌ها تمایل بسیار زیادی برای سرمایه‌گذاری در این حوزه‌ها دارند و این بخش تولید است که همواره مغفول مانده است.
غفلت از تولید
کارشناس اقتصادی با بیان اینکه غفلت از تولید از دو جنبه به اقتصاد لطمه وارد کرده است، عنوان کرد: عدم رغبت بانک‌ها به ارائه تسهیلات به تولیدکنندگان حجم تولیدات کشور را به شدت کاهش خواهد داد و در نتیجه هم‌زمان با کاهش تولید کالا، شاهد تشدید واردات و افزایش قیمت‌ها خواهیم بود و دوم اینکه تسهیلات بانکی به سمت بازار واسطه و سوداگری و رانت‌جویی هدایت خواهد شد.
بغزیان ادامه داد: بانک‌ها برای کسی احترام قائل هستند که برایشان سودآوری بیشتری داشته باشند، لذا تسهیلاتشان را به این‌گونه افراد پرداخت می‌کنند.
نظام بانکی با ابلاغیه و دستور ضابطه‌مند نمی‌شود
وی با تأکید بر این موضوع که نظام بانکی کشور و مسئله تولید با ابلاغیه و بخشنامه سامان پیدا نخواهد کرد، گفت: هرگز با اجبار، پول‌ها به سمت تولید هدایت نشده‌اند که این بار هم با دستور چنین اتفاقی رخ دهد. هیچ‌گاه بانک‌ها زیر بار دستور نمی‌روند و به دلیل ضعف نظارت بانک مرکزی راه دور زدن قانون را پیدا می‌کنند.
عضو هیئت دانشگاه تهران بیان کرد: برای اینکه مطالبات رهبر انقلاب در رابطه با هدایت سرمایه در گردش به سمت تولید تحقق یابد، باید نظارت بانک مرکزی بر عملکرد بانک‌ها بهبود پیدا کند و در انتخاب مدیران بانکی و اعضای هیئت مدیره نهایت دقت صورت گیرد. متأسفانه مدیران عامل بانک‌ها و اعضای هیئت مدیره ارائه وام‌های کلان را به هرکه دوست دارند، حق خود می‌دانند و همین نگاه سلیقه‌ای و فردی، به خلق ابربدهکاران بانکی و عدم وصول مطالبات بانکی منجر شده است.
بغزیان اصلاح در قوانین و ترسیم خطوط قرمز برای بانک‌ها را یکی از راهکاری مهم در تحقق مطالبات رهبر معظم انقلاب توصیف کرد و در این رابطه افزود: بانک مرکزی پیش‌قراول ضابطه‌مند کردن پرداخت تسهیلات بانکی و هدایت آن به سمت تولید است و باید این خطوط قرمز برای مرکزی ابتدا مشخص شود و سپس این خطوط قرمز برای تک‌تک بانک‌ها به اجرا درآید. متأسفانه به دلیل ضعف در قوانین، بانک مرکزی تا به امروز خواب بوده است!
وی با اشاره به عملکرد نامطلوب بانک‌های خصوصی در حمایت از فعالیت‌های تولیدی گفت: بانک‌های خصوصی تنها به فکر منافع سهامداران عمده خود هستند و باید بانک مرکزی بررسی کند که چرا بانک‌های خصوصی به تعهداتشان عمل نکرده‌اند، نسبیت را برهم زده‌اند و در بخش درآمدهای غیرمشاع فعالیت دارند. اصلاً فلسفه تشکیل بانک‌های خصوص ارائه وام به سرمایه‌گذاران بوده نه اینکه بنگاهداری کنند. به باور من اگر رویه بانک‌های خصوصی اصلاح نشود و تعیین‌تکلیف نشوند تا 20 سال دیگر هم شرایط اقتصاد همین است و صحبت کردن در مورد این موضوعات فقط اتلاف وقت و هزینه خواهد بود.
کارشناس اقتصادی ادامه داد: اقتصاد ما دچار مشکلی به نام خوش‌بینی مفرط است که براساس این نگاه خوش‌بینانه همه را علیه السلام می‌دانیم و برهمین اساس مدیران بانکی انتخاب می‌شوند اما در اصل اینها شایسته مدیریت در بانک‌ها نیستند و وقتی هم انتخاب می‌شوند منافع خود و عده‌ای خاص را در نظر می‌گیرند.
انتقاد از طرح بانکداری جمهوری اسلامی
بغزیان با انتقاد از طرح بانکداری جمهوری اسلامی ایران گفت: این طرح فقط ساختار هیئت مدیره و شورای فقهی را تعریف کرده اما در آن مقولاتی مانند نظارت بر انتخاب افراد، مطالبه‌گری و نظارت بر انجام کار خیلی مورد تأکید قرار نگرفته است. طرح بانکداری جمهوری اسلامی بیشتر برروی ترازنامه‌ها بحث می‌کند و در اصل همین ناترازی‌های نظام بانکی هم در نبود نظارت و معیارهای گزینش مدیران بانکی ریشه دارد و تا زمانی‌که این موضوعات حل نشود به این طرح نمی‌توان امیدوار بود.
وی مخالف محدودسازی فعالیت بانک‌های خصوصی است، چون معتقد است با این روش فقط فساد ایجاد خواهد شد و خود بانک‌های دولتی دست به فساد خواهند زد.
این کارشناس اقتصادی در پایان تقویت نظارت بر عملکرد بانک‌ها را بهترین راهکار برای جلوگیری از فساد و فعالیت نامطلوب بانک‌های دولتی و خصوصی عنوان کرد.
گفتوگو از سعید امینی
انتهای پیام
