چرایی اهمیت حضور نیروی دریایی ارتش در اقیانوس‌ها

به گزارش خبرنگار ایکنا، دریاها به‌دلیل اهمیت اقتصادی آن همواره در طی تاریخ مورد توجه حاکمان کشورهای ساحلی بوده است. پیشرفت فناوری‌های ارتباطی و ساخت کشتی‌های اقیانوس‌پیما، دریاها و اقیانوس‌ها را به یکی از مهمترین منابع قدرت کشورها تبدیل کرد و صاحب‌نظران مختلفی چون ماهان، اسپایکمن، ریچموند،ژئوفری تیل وغیره به تبیین نقش استراتژیک دریاها در قدرتمندشدن کشورها پرداختند. نگاهی به ساختار قدرت در جهان نشان می‌دهد که قدرت برتر نظام ژئوپلیتیک جهانی همواره کشورهایی بوده‌اند که به دریاها دسترسی داشته و بر آب‌های آزاد سلطه داشته‌اند.کشور ایران، به دلیل داشتن سواحل مناسب و دسترسی به آب‌های آزاد همواره درصدد استفاده از این منبع عظیم قدرت بوده است. پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی منجر به افزایش توانمندی‌های نظامی ایران در همه عرصه‌ها ازجمله در نیروی دریایی شد. در این شرایط اهمیت و ضرورت دسترسی و حضور در آب‌های آزاد به‌عنوان یک سیاست مهم از سوی مسئولان نظام موردتوجه قرار گرفته و با ساخت و تجهیز ناوگان جنگی جمهوری اسلامی ایران موفق شد در آب‌های آزاد همانند اقیانوس هند، دریای سرخ، دریای مدیترانه وغیره حضوری مقتدرانه داشته باشد.

تأمین امنیت آب‌های سرزمینی از هزاران کیلومتر دورتر

امیر دریادار شهرام ایرانی، فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران اخیراً در سخنانی گفته است: «نیروی دریایی ارتش هیچ‌گونه محدودیتی برای حضور در هیچ نقطه‌ای ندارد. در حال حاضر تا دو هزار کیلومتر از مرزهای ایران اسلامی حضور دریایی داریم، اما برای  استقرار در فواصل دورتر از منطقه فعلی برنامه‌ریزی کرده‌ایم.» زمانی استراتژی نیروی ارتش جمهوری اسلامی ایران این بوده که امنیت مرزهای کشور در آب‌های کشور تأمین شود، اما امروز به واسطه پیشرفت‌‎هایی که در حوزه تجهیزات نیروی دریایی مشاهده می‌کنیم تأمین امنیت آب‌های کشورمان به هزاران کیلومتر ورای مرزهای آبی سرزمینی توسعه پیدا کرده است.

اهمیت دریا در تأمین امنیت

پیامبر اکرم(ص) در خصوص اهمیت دریا می‌فرمایند: «هرکس نبرد در رکاب مرا درک نکرده باشد (اگر بخواهد فضیلت آن را دریابد) در نبرد دریایی شرکت کند که هر آینه جنگ در دریا از دو جنگ در خشکی بهتر است و شهید دریا اجر دو شهید خشکی را دارد.»

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره حضور نیروی دریایی ارتش در آب‌های آزاد فرمودند: «نیروی دریایی در خط مقدم دفاع از کشور است و مناطق مهمی همچون مکران، دریای عمان و آب‌های آزاد را فراروی خود دارد و حضور در آب‌های آزاد همچون گذشته باید ادامه یابد.» امیر دریادار حبیب‌الله سیاری، رئیس ستاد ارتش جمهوری اسلامی ایران هم در توصیف اهمیت نیروی دریایی در آب‌های آزاد گفت: «با حضور در آب‌های آزاد می‌توان در چهارگوشه جهان حضور داشت و از فرصت‌های آن بهره برد.»

حضور در دریا و دفاع پیش‌دستانه

تنوع تهدیدات و یا به عبارت بهتر تهدیدات ترکیبی دلیل قانع‌کننده‌ای است که نیروی دریایی ارتش حوزه مأموریتی خود را از خلیج فارس و دریای عمان به آب‌های اقیانوس هند، اقیانوس اطلس و مدیترانه گسترش دهد. در حوزه مسائل نظامی و استراتژیک اصل مهمی به‌نام پیش‌دستی وجود دارد و براساس این اصل باید تهدید را پیش از وقوع در نطفه خفه کرد. حضور ایران در سوریه و عراق به منظور دفع فتنه داعش مبتنی بر راهبرد پیش‌دستی بود؛ لذا در شرایط کنونی نیاز است که این راهبرد را به سایر حوزه‌ها تسری داد.

در آب‌های آزاد تهدیدات بسیاری متوجه نفتکش‌ها و کشتی‌های باری جمهوری اسلامی ایران می‌شود. این تهدیدات تا به امروز به واسطه حضور قدرتمند نیروی دریایی ارتش در آب‌های آزاد چه در اقیانوس هند و چه در اقیانوس‌های دیگر خنثی شده است.  90 درصد صادرات ایران از طریق دریا انجام می‌شود و روزانه ده‌ها کشتی باری و نفتکش از تنگه باب‌المندب و خلیج عدن انجام می‌شود که در این مسیر  دزدان دریایی با حمایت آمریکا و اسرائیل و نیز عربستان سعودی تهدیداتی را متوجه نفتکش و کشتی‌های باری ایران می‌کنند. حضور پررنگ و اقتدارآمیز نیروی دریایی باعث شده تا دزدان دریایی نتوانند در رسیدن اهداف خود موفق شوند و حتی این نیروی راهبردی از منافع سایر کشورها در آب‌های بین‌الملل حمایت کرده است.

طبق گفته امیر شهرام ایرانی نیروی دریایی ارتش به‌عنوان لبه بیرونی نیروهای مسلح محسوب می‌شود که همواره یک هماهنگی و همکاری تنگاتنگی بین هر دو نیرو هم در حوزه دریا و هم در حوزه فضای بالای دریا به وجود آورده است.  نیروی دریایی ارتش با در اختیار داشتن تعدادی ناو و ناوچه اعم از «سهند»، «جماران»، «دماوند» و زیردریایی‎‌های پیشرفته مانند «فاتح» و «غدیر» و نیز برخورداری از امکانات لجستیکی مانند موشک‌های دریا به هوا و اژدرها در شرایط آمادگی کامل به سر می‌برد. امروز اسکورت شناورها با همت ناوگروه‌های نیروی دریای ارتش با اقتدار انجام می‌شود؛ طوری‌که مأموریت نفتکش‌های جمهوری اسلامی به سمت لبنان با اسکورت نیروی دریایی در دل دریاها انجام شد. یا اینکه ناوگروه 78 نیروی دریایی ارتش در محدوده خلیج عدن و دریای سرخ مستقر و مشغول اسکورت شناورهای نفتکش به سمت کانال سوئز هستند.

به گزارش ایکنا، جمهوری اسلامی ايران با داشتن بيش از دو هزار کيلومتر مرز آبی در دريای خزر، خليج فارس و دريای عمان به‌عنوان يک کشور دريايی در منطقه حضور دارد. برخورداری از نعمت دريا و سواحل مناسب دريايی نقش مهمی در ارتقاء جايگاه دفاعی، امنيتی و توسعه فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سياسی کشور در سطح منطقه و بين‌الملل دارد. برقراری ایمنی و امنیت دریانوردی و اعلام این موضوع که جمهوری اسلامی ایران با توانمندی‌های خود به‌ویژه در حوزه دریا، هیچ‌گونه محدودیتی برای حضور در هیچ نقطه‌ای را ندارد، مهمترین اهداف حضور ایران در فواصل بیشتر است. ایران این کار را با اولویت برقراری امنیت و ایمنی و کمک به شناورهای حاضر در سطح دریا و همچنین نشان دادن اقتدار نظام همراه با ارسال پیام صلح و دوستی برای همه ملت‌های جهان به‌عنوان کارکردهای حضور ایران در آب‌های دور است، انجام می‌دهد.

گزارش از سعید امینی