خیریه قطر؛ از ساخت مراکز قرآنی تا ابتکارات اسلامی در چهارگوشه جهان

به گزارش ایکنا؛ در سال 1984 میلادی گروهی از نیکوکاران قطری در شهر دوحه که از افزایش تعداد کودکان بی‌سرپرست در اثر جنگ و درگیری در کشورهای همسایه نگران شده بودند، گرد هم آمدند و یک سازمان اجتماعی به نام «کمیته قطر برای حمایت از یتیمان» (The  Committee of Qatar for Orphan Sponsorship) تشکیل دادند.

تبدیل به نهاد بین‌المللی

هشت سال بعد در سال 1992، یک سازمان غیردولتی بین‌المللی به نام «خیریه قطر» (قطر الخیریه؛ Qatar Charity) ایجاد شد تا این ابتکار عمل را گسترش دهد و دامنه فعالیت‌های خود را در سطح داخلی و بین‌المللی وسعت بخشد.

تقریباً چهار دهه بعد، مؤسسه خیریه قطر به یکی از بزرگ‌ترین سازمان‌های بشردوستانه در جهان تبدیل شد و تاکنون کمک‌های نجات‌بخشی به افراد آسیب‌دیده از درگیری‌ها، خشونت، فقر و بلایای طبیعی ارائه کرده است.

این مؤسسه در وب‌سایت خود آورده است: امروز ما در خط مقدم کمک‌ها در شرایط اضطراری و در زمینه ارائه راه حل‌های توسعه‌ای پیشرو فعال هستیم. خدمات ما به جوامع آسیب‌پذیر کمک می‌کند تا انعطاف‌پذیرتر و در نهایت شکوفاتر شوند. ما جهانی را تصور می‌کنیم که در آن همه انسان‌ها حق دارند در صلح و کرامت زندگی کنند. ما پروژه‌های توسعه‌ای و بشردوستانه را اجرا یا پشتیبانی و منابع را بسیج می‌کنیم تا شرایط زندگی مناسبی برای همه فراهم کنیم.

کمک به توسعه پایدار

در طول سالیان گذشته، خیریه قطر از طریق پروژه‌های بشردوستانه در مقیاس بزرگ صدها میلیون دلار به مردم نیازمند در کشورهای مختلف جهان کمک کرده است.

مهمترین برنامه‌های این خیریه در سطح بین‌المللی شامل حمایت از کودکان و خانواده‌های آسیب‌دیده از جنگ و بلایای طبیعی، کمک به پناهندگان و آوارگان، فراهم کردن شرایط توسعه پایدار و فراگیر، ترویج انسجام و همزیستی در جوامع، کمک به آموزش و توسعه جوامع محلی و ترویج توسعه اجتماعی و کمک‌های خیریه در کشور قطر بوده است.

ایجاد راه‌حل‌های پایدار برای مقابله با فقر با استفاده از برنامه‌های توسعه پایدار در زمینه‌های اجتماعی و رفاهی مانند گسترش شبکه آب و فاضلاب، آموزش، تغذیه و توانمندسازی اقتصادی در صدر برنامه‌های این خیریه قرار دارد.

مؤسسه خیریه قطر از طریق 30 دفتر میدانی خود با جوامع آسیب‌دیده از بلایا و بحران‌ها همکاری نزدیکی دارد تا نیازهای آنها را به‌طور مؤثر ارزیابی و کمک‌های مؤثر بشردوستانه ارائه دهد.

حضور محلی امکان پاسخگویی هماهنگ، یکپارچه و به موقع را فراهم می‌کند. از طریق این تعامل مستقیم همچنین، سازمان خیریه قطر این اطمینان را حاصل می‌کند که کمک‌ها با بهترین کارایی مالی و عملیاتی به جوامع هدف می‌رسد.

اکنون بیش از 150 هزار یتیم در کشورهای مختلف تحت حمایت این سازمان قرار دارند. این خیریه زمینه‌های فعالیت خود را به تأمین سرپناه، کمک‌های فوری پزشکی، کمک‌های غذایی،  کمک‌های مالی، بهداشت، آموزش، امنیت غذایی، توانمندسازی مالی، مسکن و مراقبت‌های اجتماعی گسترش داده است.

بین سال‌های 2012 و 2017، خیریه قطر بیش از 1.3 میلیارد دلار برای عملیات‌ها و پروژه‌های بشردوستانه و توسعه هزینه کرده است که به بیش از 178 میلیون نفر در بیش از 50 کشور کمک کرده است. این پروژه‌ها یا به‌طور مستقیم توسط سازمان خیریه قطر از طریق دفاتر تابعه آن در سراسر جهان و یا از طریق مشارکت با سازمان‌های غیردولتی بین‌المللی یا محلی ( IGO ها) انجام می‌شود.

در برخی از کشورهای متأثر از جنگ در جهان مانند یمن و سوریه، سازمان خیریه قطر براساس خدمات ردیابی هزینه تحت نظارت OCHA، در میان سازمان‌های برتر جهانی در فعالیت‌های بشردوستانه قرار گرفته است.

در فلسطین، سازمان خیریه قطر و آژانس امداد و کار سازمان ملل متحد برای آوارگان فلسطینی در خاور نزدیک (آنروا) توافقنامه‌ای را برای حمایت از برنامه بهداشت آنروا در غزه امضا کردند. براساس این قرارداد به ارزش یک میلیون دلار، آنروا از طریق شبکه مراکز بهداشتی خود، داروها و تجهیزات فیزیوتراپی فوری را برای آوارگان فلسطینی تهیه می‌کند. این کمک‌ها دسترسی به خدمات مراقبت‌های بهداشتی اولیه را برای همه پناهندگان فلسطینی در غزه که نیاز به درمان پزشکی دارند و از ناتوانی‌های جسمی رنج می‌برند تضمین می‌کند. 

پروژه‌های اسلامی و قرآنی

سازمان خیریه قطر حدود ۵۰۰ مسجد و پروژه‌های فرهنگی و آموزشی متعددی در اندونزی تأسیس کرده است که عبارتند از: مراکز حفظ قرآن، مراکز تربیت معلمان و مبلغان مذهبی، مراکز بهداشتی و درمانی در مناطق محروم و مسکن که حدود 53 هزار نفر از این مجموعه‌ها بهره می‌برند.

این خیریه همچنین از اوایل سال ۲۰۱۴، طرح احداث ۲۳۵ مسجد و ۷۲ مرکز حفظ قرآن را در کشور آفریقایی نیجر در دستور کار قرار داد. این بنیاد خیریه یکی از مراکزی است که برای کمک به رفع مشکل کمبود مراکز قرآنی، تاکنون ۱۶۹ مرکز حفظ قرآن کریم در سراسر نیجر ساخته و برنامه‌هایی برای بهبود وضعیت آموزش قرآن دارد. این بنیاد از مربیان این مراکز حمایت می‌کند و حدود ۱۰ هزار نسخه قرآن نیز در میان آن‌ها توزیع کرده است.

همچنین نخستين آكادمی تخصصی حفظ قرآن كريم به همت این سازمان خيريه در قطر تأسيس شد. دانش‌آموزان با استعداد و ممتاز قطری با حضور در اين انجمن، قرآن كريم را به صورت تخصصی حفظ می‌کنند و اساتيد برجسته قرآن در آن فعاليت خواهند داشت.

ساخت ۳۰ مسجد و ۳ مرکز آموزش قرآن در بنگلادش  و تأسیس مرکز فرهنگی ـ اسلامی «سلمان بن‌جاسم» در شهر «سارونو» در شمال غربی ایتالیا در سال 1395 از دیگر فعالیت‌های اسلامی این مؤسسه بوده است.

این مؤسسه خیریه، همچنین ۹۰۰ بسته قرآنی حاوی یک نسخه دیجیتال قرآن به خط بریل همراه با تفسیر کل آیات با عنوان «قرآن بصیرت» را میان روشندلان در شهر «بومالانگ» واقع در جزیره «جاوه مرکزی» و شهر «لامپونگ» در جزیره «سوماترا» توزیع کرده است.

علاوه بر این، خیریه اسلامی قطر یک پروژه چند خدمتی را در اندونزی به اتمام رسانده است تا بیش از یک هزار و ۱۰۰ یتیم و دانش آموز متعلق به خانواده‌های فقیر از آن بهره‌مند شوند. این پروژه به ارزش دو میلیون ریال قطر شامل یک مدرسه حفظ قرآن کریم دو طبقه با 12 کلاس و امکانات بهداشتی، یک خوابگاه و یک مسجد است.

این مرکز همچنین قصد دارد به بهبود مؤثر در بخش آموزش از طریق پیشرفت سطح آموزشی، افزایش توسعه جامعه و افزایش آگاهی اجتماعی دانش‌آموزان اندونزیایی کمک کند.

حاجی عمر فوزی، رئیس مؤسسه «التقوی» که مدیریت این پروژه را بر عهده دارد، از نقش خیرین قطری در حمایت از کارهای خیرخواهانه تقدیر کرد.

کسب جوایز بین‌المللی

طی 10 سال گذشته، مؤسسه خیریه قطر به پاس عملکرد حرفه‌ای خود در زمینه کارهای بشردوستانه خود و خدمات و ابتکاراتی که ارائه می‌کند، جوایز و تقدیرنامه‌های بسیاری را از سوی نهادهای بین‌المللی، منطقه‌ای، شورای همکاری خلیج فارس و کشورهای عربی دریافت کرده است. 

 مهمترین این جوایز در سطح خلیج فارس، عربی یا بین‌المللی و شامل کسب مقام اول در جهان در امداد‌رسانی به مردم سوریه، فلسطین و سومالی در میان سازمان‌های غیردولتی در سال‌های 2013، 2014 و 2015، براساس خدمات ردیابی هزینه (FTS) که توسط دفتر سازمان ملل متحد برای هماهنگی امور بشردوستانه (OCHA) اداره می‌شود، بوده است.

مؤسسه خیریه قطر در سال 2016 هشت جایزه را در سطح شورای همکاری خلیج فارس و کشورهای عربی دریافت کرد. اولین جایزه برنامه توسعه خلیج فارس (AGFUND) برای پروژه‌های توسعه پیشگام در پادشاهی عربستان سعودی و یک جایزه برای پروژه خود در سودان در مورد ترویج بازگشت داوطلبانه و برقراری صلح در دارفور بود. 

علاوه بر این، مؤسسه خیریه قطر پنج جایزه از کنفرانس نوآوری فنی بحرین دریافت کرد که در چهار مورد از آنها مقام اول در بخش‌های بهترین وب سایت، جایزه بهترین ابتکار فناوری، بهترین کمپین رسانه اجتماعی و جایزه بهترین برنامه رسانه را به‌دست آورد. 

در سال 2016، برنامه خیریه سافاری تولید شده توسط مؤسسه خیریه قطر و پخش شده در تلویزیون این کشور برنده دو جایزه طلای جایزه رسانه عربی «الهیثم» از سوی شورای رسانه‌ای متحد عربی (UAMC) در پادشاهی اردن شد.

مؤسسه خیریه قطر همچنین جایزه سنابل را برای مسئولیت اجتماعی در مؤسسات مراقبت از یتیمان شورای همکاری خلیج فارس(GCC) در پادشاهی بحرین برای ابتکارات خود در زمینه مراقبت از یتیمان در سطح شورای همکاری خلیج فارس در سال 2015 دریافت کرد.

این خیریه همچنین جایزه عالی مراقبت از یتیمان در کشورهای شورای همکاری خلیج فارس (KAFEL) را که توسط شبکه منطقه‌ای مسئولیت اجتماعی در پادشاهی بحرین برای سال 2014 اعطا شد، دریافت کرده است.

علاوه بر این جایزه بین‌المللی سیسیل در ایتالیا در سال 2013 به دلیل تلاش‌های خیریه قطر در حمایت از همزیستی بین جوامع مسلمان و غیرمسلمان در ایتالیا به این سازمان داده شد.

کسب جایزه پروژه‌های پیشگام در زمینه مددکاری اجتماعی از سوی شورای وزیران امور اجتماعی در شورای همکاری خلیج فارس در عربستان در سال 2012 از دیگر افتخارات خیریه قطر است.

این مؤسسه خیریه پیشرو همچنین در سال 2011 برنده جایزه بین‌المللی «شیخ فهد آل احمد الصباح» برای کارهای خیریه در کویت شد و از سوی حاکم امارت عجمان در امارات متحده عربی از نقش این خیریه در حوزه مددکاری اجتماعی در سال 2010 تقدیر شد.

در سال 2009، مؤسسه خیریه قطر جایزه بهترین ابتکار را برای کارت بانکی طراحی شده برای خانواده‌هایی که به جای کوپن و کمک نقدی، کمک ماهیانه دریافت می‌کنند، در کنار گواهی قدردانی از کمک‌های بشردوستانه و توسعه بین‌المللی دبی دریافت کرد. این مؤسسه همچنین در سال 2020 بار دیگر برنده جایزه تعالی مراقبت از ایتام (Kafel) شد.