کد خبر: 3517830
تاریخ انتشار : ۰۵ مرداد ۱۳۹۵ - ۰۹:۰۱

بررسی علل شیعه‌ستیزی در منطقه و جهان

گروه سیاسی: شیعه‌ستیزی جریانی تاریخی است که در زمان‌های مختلف اتفاق افتاده، شیعیان پس از رحلت پیامبر(ص)، رهبری جامعه اسلامی را مرتبط با امیر مؤمنان(ع) می‌دانند؛ لذا نخستین اختلافات میان امت اسلامی پس از رحلت پیامبر(ص) اتفاق افتاد.

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) از ایلام، رشد و گرایش جهانی به مذهب شیعه و مطرح شدن شیعه به عنوان مذهبی جامع و کامل که دارای سیستم حکومتی خود است و توانسته در معادلات سیاسی و بین‌المللی خود را مطرح کند، موجب شده که وهابیون آن را به عنوان تهدیدی جدی علیه خود تلقی کنند و در این راستا، شیعه‌هراسی را با هدف تحریک احساسات اهل‌ سنت و متحد کردن آنان علیه تشیع، مطرح کنند.
شیخ «محمد مغراوی» از نویسندگان مشهور وهابی عربستان می‌گوید: با گسترش مذهب تشیع در میان جوانان مشرق زمین، بیم آن را دارم که این فرهنگ در میان جوان‌های مغرب زمین نیز گسترده شود. در چرایی اینکه شیعیان به عنوان عنصری «غیر» در منظومه فکری جریان‌های تفکیری تعریف شده‌اند، ذکر چند مورد ضروری است.
تا قبل از انقلاب اسلامی ایران شیعیان عمدتا در انزوای سیاسی قرار داشتند و در بالاترین درجه نیروی چالشی و گریز از مرکز تلقی می‌شدند. هویت شیعه پس از کسب ماهیت سیاسی و اجتماعی، برای ابقای نقش سیاسی در برابر فشارهای سیاسی حکومت‌های منطقه مقاومت داشت و انقلاب اسلامی هم به این روند سرعت بخشید و زمینه را برای افزایش تحرک سیاسی آنان فراهم آورد. به اعتقاد «اندرسون» شیعیان خود آگاهی رفتار اجتماعی را از طریق قالب‌هایی بازنمایی می‌کنند اگر هویتی وجود نداشت، در آن صورت امکان مقابله موثر با نظام سیاسی منطقه به وجود نمی‌آمد.
راهبرد مهم جریان سلفی در برابر تشیع پس از بدعت آمیز نشان دادن آن، گسترش شیعه هراسی در دل اهل‌سنت به جهت افزایش قدرت شیعیان است. جریان سلفی تکفیری تلاش دارد همچنان شیعه را در قالب‌های تحریف آمیز ارائه کند تا بتواند گسترش تشیع را به عنوان یک هراس دائمی در جامعه اهل سنت بازنمایی کند. در این میان اولین گام تحریف تشیع و نمایاندن آن به عنوان کفر و بدعت است؛ لذا ضمن ارائه تفسیر انحرافی از توحید نه تنها بخش عظیمی از مسلمانان و به ویژه شیعیان، کافر دانسته می‌شوند، بلکه با استناد به آیه «قابلوهم حتی لاتکون فتنته» (سوره بقره 391) جنگ و کشتار مشرکان وظیفه‌ای شرعی واجب معرفی می‌شود. همچنین در این خصوص مدعی این موارد هستند:
 1. ادعای انتساب عقیده تحریف قرآن به شیعه
 2. ادعای عبادت غیر خدا (مانند عبادت قبور) توسط شیعه
 3. ادعای شبیه انگاری شیعه به یهود و نصارا و مجوس
 4. متهم کردن شیعه به کافر دانستن صحابه
 از این رو داعش در پی نظریه مینتی بر جنگ در جامعه مسلمین یا قتال‌الرافضته بوده که در گفتمان سلفی‌گرا بسیار رایج است.
شیعه‌هراسی همچنین یکی از راهبردهای روانی و صهیونیسم جهانی است که در قلمرو جنگ نرم قرار دارد و با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران آغاز شده است. دشمنان اسلام از آنجا که متوجه توانایی شیعیان در سرکوب حکومت شاهنشاهی و تشکیل حکومتی مستقل بودند با مطالعه درباره شیعیان به توانایی‌های فرهنگی، سیاسی و ایدئولوژیک آنان و قابلیت‌های ویژه این مذهب پی بردند، در نتیجه همه توان خود را برای مبارزه با آن به کار گرفتند.
در حقیقت با پیروزی انقلاب اسلامی و مطرح شدن شیعه به عنوان اسلام سیاسی، نگرانی‌های غرب به ویژه ایالات متحده آمریکا به دلیل احتمال تاثیر گذاری انقلاب اسلامی ایران بر مسلمانان جهان و در خطر قرار گرفتن موقعیت آنان آغاز شد و به دنبال آن اندیشمندان غربی هر یک با تعابیری گوناگون این نگرانی را بروز دادند.
در مجموع می‌توان علل هراس از شیعه و شیعه ستیزی غرب را این گونه خلاصه کرد:
 1. موقعیت ژئوپلیتیکی شیعه
 2. تضاد فرهنگ سیاسی با صهیونیسم
 3. نظریه «خدا محوری» شیعه در برابر «انسان محوری» غرب
 4. اندیشه نظام واحد جهانی و پایان تاریخ
 5. مطرح شدن اندیشه جنگ تمدن‌ها

 و نیز علل هراس دولت‌های عربی از شیعه:
 1. رواج تفکر شیعه هراسی توسط جریان صهیونیستی در میان اعراب
 2. نژاد پرستی و افکار جاهلانه دولت‌های عربی
 3. نفوذ عقاید سلفیه در میان اعراب
 4. نگرانی از صدور انقلاب اسلامی در میان اعراب

مهدیه حیدری، دانشجوی دکترای روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبایی
captcha