حضرت زهرا(س) و چگونگی تربیت فرزندان 

حجت‌الاسلام محمدمهدی آجیلیان، پژوهشگر حوزه تفسیر و مطالعات دینی در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی در خصوص «بررسی زندگی حضرت فاطمه(س) و تربیت فرزندان» اظهار کرد: زندگی حضرت زهرا(س) و خانواده آنها بهترین الگو برای تمامی شیعیان به شمار می‌رود، این زندگی برجسته مؤلفه‌های بسیاری را شامل می‌شود که توجه به تمامی آنها برای حفظ خانواده و تربیت صحیح فرزندان ضروری و لازم است، رهبر معظم انقلاب نیز در بیاناتی به موضوع خانواده و تربیت فرزندان پرداخته‌اند که زندگی حضرت علی(ع) سرآمد آنها است. تعبیر زیبای مقام معظم رهبری در خصوص تربیت فرزندان اینگونه است که لازمه تربیت درست فرزندان، فضای مناسب خانواده است که باید به‌صورت تربیتی برای فرزندان موجود باشد. 

وی تصریح کرد: برای تربیت فرزندان لازم نیست آنها را در محیط خاص و ایزوله‌ای قرار دهیم، بلکه همین که فضای خانه و خانواده فضای تربیتی آموزشی باشد، فرزندان به خوبی رشد و نمو پیدا می‌کنند. در زندگی اهل بیت(ع) به ویژه زندگی حضرت زهرا(س) و حضرت علی(ع) این فضای مناسب به‌گونه‌ای وجود داشته است که فرزندان بستر تربیت و آموزش را از این فضا و از روابط مناسب پدر و مادر خود دریافت کرده‌اند. به عنوان مثال حضرت فاطمه(س) و همسر گرانقدرشان در اطعام دادن و یاری رساندن به فقرا بسیار بسیار برجسته بوده‌اند، لذا خداوند هم در آیه هشت سوره انسان می‌‌فرماید: «وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَىٰ حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا؛ و غذا را در عین دوست داشتنش، به مسکین و یتیم و اسیر انفاق می کنند.» لذا وقتی فرزندان در چنین شرایطی رشد می‌کنند، قطعاً در هر لحظه از زندگی تربیت می‌شوند. 

آجیلیان در خصوص تأثیر عبودیت والدین بر تربیت فرزندان بیان کرد: روانشناسان در خصوص تربیت فرزندان معتقد هستند که والدین نباید از فرزندان خود انتظار داشته باشند که شبیه به آنها شوند، این باور تا حدودی درست و تاحدودی نادرست است و سوء برداشت‎‌های زیادی در این باره به وجود آمده است، اما باید توجه داشت که وقتی والدین در خانه و محیط خانواده عبادت خداوند را به نحو احسنت به جا می‌آورند و اندیشه‌های دینی و مذهبی دارند، فرزندان هم طبیعتاً باید از آنها الگوبرداری کرده و به سمت و سوی عبودیت حرکت کنند، لذا وقتی‌که حضرت زهرا(س) و امیرالمؤمنین(ع) انسان‌های شاخصی در عبودیت خداوند بودند، فرزندان و اهل بیت(ع) ایشان هم این امر را به خوبی دریافت می‌کردند. 

این استاد دانشگاه افزود: لذا به این عقیده روانشناسان نقدهای زیادی وارد شده است، زیرا فردی که دیندار است و لذت ارتباط با خداوند را چشیده است، دوست دارد که فرزندش هم مانند خودش دیندار باشد، اما اگر شرایط و محیط خانه را با این باور قلبی خود همراه نکند، موفق نخواهد بود. به‌عنوان مثال اگر پدر خانواده دوست دارد که به همراه فرزندش به مسجد یا حرم برود، باید در ابتدا در خانه زمانی را برای تفریح و بازی با فرزند خود در نظر بگیرد تا بعد از اینکه فرزند به خواسته دلش رسید و با پدرش بازی کرد، همراه پدر شود و بدون ناراحتی با پدر به مسجد برود، همچنین در زندگی حضرت زهرا(س) این تعامل با تربیت فرزندان به خوبی نمایانگر است، زیرا حضرت برای آموزش ارتباط با خدا، محیط خانه را برای این تربیت آماده و مهیا می‌سازد. 

وی گفت: یکی دیگر از ویژگی‌های برجسته اهل بیت(ع) و به ویژه حضرت زهرا(س) این است که دینداری را با تحکم و فشار برای فرزندان القا نمی‌کنند، بلکه به‌گونه‌ای این ارتباط را در وجود خود نمایان می‌کنند که فرزندان خود به‌سمت دینداری حرکت کرده و قدم برمی‌دارند، نکته دیگر این است که فرزندان تا زمانی که خردسال هستند، الگوبرداری ویژه‌ای از والدین و اطرافیان خود دارند، بنابراین وقتی که حضرت زهرا(س) به همسر و پدر خود احترام ویژه‌‎‌ای می‌گذارد و آنها را در تمامی جوانب تکریم می‌کند، فرزندان ایشان الگوبرداری کرده و این ویژگی را در خود می‌پذیرند.