عالم پذیرای پیام غدیر و گفتمان انقلاب اسلامی است

به گزارش خبرنگار ایکنا، آیین اختتامیه دوازدهمین جشنواره علامه حلّی استان تهران با حضور آیت‌الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه و جمعی از فرهیختگان حوزوی صبح امروز در آستان حضرت عبدالعظیم حسنی برگزار شد. گزیده سخنان او را در ادامه می‌خوانید؛

غدیر چشمه جوشان و دریای مواج معارف الهی است، نمادی از همه حقیقت دین است و تمام دین در آیینه زلال غدیر تجلی کرده است. ده‌ها داستان در فضیلت امیرالمومنین(ع) در تاریخ ثبت شده و رسول خدا(ص) در مواقف گوناگون انگشت اشاره خود را به سمت ایشان متوجه‌ کرده‌اند ولی غدیر از معماری و مهندسی ویژه‌ای برخوردار است. در غدیر تمام آنچه در وقایع مختلف رقم خورده بود جمع شد و افزون بر همه فضیلت‌های آن حضرت، در غدیر یک اقدام حاکمیتی و نصب حکومتی توسط رسول خدا(ص) انجام پذیرفت.

غدیر در طول تاریخ با صدها مانع مواجه شد و به رغم همه شکوه و شفافیت در گذر زمان با سدهای بزرگی روبرو شد. گروهی به نام علم در برابر غدیر صف کشیدند و مانع درخشش انوار غدیر شدند. علاوه بر آن جباران زیادی هم در برابر شکوه غدیر مقاومت کردند. انواع موانع در برابر غدیر خم ردیف شد تا خورشید فروزان غدیر درخشش نکند. با اینکه موانع فراوان در برابر درخشش غدیر پدید آمد ولی غدیر درون خود آنچنان شکوه و عظمتی داشت که توانست از همه دست‌اندازها عبور کند، از همه موانع بگذرد و همه مقاومت‌ها را ذوب کند و مشعل هدایت همه حق‌جویان عالم شود. این واقعیت، غدیر را در برابر موانع بیشمار حفظ کرد.

معماری غدیر به گونه‌ای بود که کمتر بتوان بر رخ این پدیده حجاب افکند. طبیعت حوادث این است که زیر گذر زمان له می‌شوند. فقط برخی وقایع در حافظه زمان زنده می‌ماند. اگر شما دو هزار سال تاریخ را ورق بزنید حوادث بسیاری بوده که حتی در کتب تاریخ هم ثبت نشده است. همین جنگ جهانی اول و دوم در معرض این است که از حافظه زنده تاریخ محو شود ولی برخی حوادث در حافظه زنده تاریخ می‌ماند. غدیر از این وقایع است. این وقایع هم در برابر حرکت تاریخ مقاومت کردند و هم در برابر صف‌کشی معاندان. صفوف گوناگونی تنظیم شد تا غدیر از حافظه تاریخ حذف شود ولی تا همین امروز ماجرای غدیر برای همه بشریت به عنوان حجت باقی مانده است.

حوزه باید پیام غدیر را حفظ کند

مهندسی غدیر به گونه‌ای بود که علیرغم همه موانع یک پدیده مبرهن و آشکار برای همه رهجویان باشد. در خود قرآن حداقل سه آیه محکم با غدیر خم ارتباط دارد. اندک عالمانی بودند که واقعه غدیر را در آثار خود نام نبرده‌اند اما انبوه آثار مرتبط با غدیر، غدیر را به مثابه اتفاقی بزرگ به دست امروز و آیندگان سپرده است. حوزه افتخار دارد در مسیر غدیر قدم برمی‌دارد و رسالت حوزه این است که پیام غدیر را در طول تاریخ حفظ کند.

همه عالم پذیرای پیام غدیر و گفتمان غدیر و گفتمان انقلاب اسلامی است. در این شک نکنید! این را از کسی بشنوید که به د‌هها کشور سفر کرده و با هزاران گروه از طوایف مختلف دنیا گفتگو کرده است. با کمال جرات عرض می‌کنم جز مستکبران و معاندان، همه عالم سخن حق اسلام و پیام غدیر و گفتمان انقلاب را می‌پذیرند. اگر پیش نمی‌رویم اشکالش به من و شما برمی‌گردد. در همه عالم تشنگی برای شنیدن حق وجود دارد. گفتمان انقلاب پدیده جدیدی بود که این حق را به عالم عرضه کرد. حوزه باید پیشگام عرضه معارف غدیر به عالم باشد. عالم منتظر پیام حوزه است. حوزه بیدار در تراز انقلاب اسلامی می‌تواند پیام غدیر را منعکس کند.

مهندسی ویژه غدیر توسط پیامبر اکرم(ص)

تمام آنچه در آن زمان میسر بود به کار گرفته شد تا غدیر از فراز عصرها و نسل‌ها بگذرد و داستان تاریخی برای همه بشر در طول تاریخ بماند. اینکه واقعه غدیر در سفر حج اتفاق افتاد، در پایان سفر حج، پس از فراغت و دعوت دوباره به اجتماع، در بیابان، در میان جمع بزرگ مسلمانان که بزرگترین اصحاب هم حضور داشتند، قبل از سخنرانی تهمیداتی اندیشیده شد، در سخنرانی از همه اقرار گرفته شد، خطبه بعد از نماز ظهر قرائت شد، حضرت در ابتدا آیات قرآن خواندند، همه اینها و نکات فراوانی که مجموعه‌ای از قرائن را پدید آورد تا همه شبهات و احتمالات فرضی منتفی شود. مشاهده می‌کنید که تمام تمهیدات روانشناختی و جامعه شناختی برای تثبیت این ماجرا در اذهان مخاطبان به کار گرفته شده است. این مهندسی رسول خدا(ص) بود که غدیر را در همه ابعاد ماندگار کرد.

آنچه برای ما مهم است این است که پیام‌آور غدیر برای دنیا امروز باشیم. عرضه این پیام نیازمند اقدامات ویژه و تلاش مضاعف و ادبیات قوی و آشنایی با روح زمانه و قدرت برقراری ارتباط است. ما در عصری زندگی می‌کنیم که حماسه غدیر در آیینه گفتمان انقلاب اسلامی تولد نو پیدا کرده است. در تاریخ گذشته ما شاهد این استعداد برای تبیین غدیر نبودیم. این وظیفه ماست که از این فرصت طلایی استفاده کنیم.

حوزه دستاوردهای زیادی داشته ولی اگر به آرمان‌ها و اهداف نگاه کنید علیرغم همه داشته‌ها همچنان عقب هستیم و نیازمند نسل‌های جدیدی هستیم که هم علوم اسلامی را گسترش دهند و هم مرزهای علوم را توسعه دهند و هم متناسب با نیازهای عصر از منابع، نسخه متناسب برگیرند. دفاع از دین خدا و ابلاغ پیام غدیر هم به حکمت الهی نیاز دارد و هم شور و حماسه و روح جهادی. این دو وظیفه بزرگی است که بر دوش ما قرار دارد.

نیازهای جامعه بیشتر از چیزی است که ما داریم

پیام جشنواره علامه حلی در آستان حرم حضرت عبدالعظیم و در تهران بزرگ با سوابق تاریخی حوزه، آن است که ما کارهای بزرگی انجام دادیم ولی نیازهای امروز و فردای جهان معاصر بسی بیشتر از چیزی است که ما داریم. باید این راه را با عزم استوار پیمود. باید پیمودن این مسیر را از علامه حلی فرا گرفت که در 28 سالگی زعیم حوزه حله شد که حوزه اول عالم اسلام بود. در واقع ایشان در 28 سالگی زعیم همه حوزه‌های عالم اسلام شد. علامه حلی و خواجه نصیر طوسی در یک مقطع تاریخی در زمان همه مغول که داشت فرهنگ عالم اسلام را از میان برمی‌داشت، دستگاه ضد فرهنگ مغول را به دستگاه فرهنگی مبدل کردند و ایران را از فلاکت نجات دادند. این دو عالم عمامه به سر نجات‌دهنده ایران و امت اسلام شدند و سرنوشت عالم اسلام را تغییر دادند. ما باید راه این بزرگان را ادامه دهیم.

برای پژوهش‌های فقهی مورد نیاز جامعه باید قلب حوزه و درس‌های خارج به سمت موضوعات نو هدایت شود. قلب حوزه ما از سابقه درخشانی برخوردار است و مجتهدان باید در قلمرو‌های جدید ورود کنند. این کار از دو مسیر میسر است اول ایجاد رشته‌های تخصصی، دوم حمایت از دفتر فقه معاصر که در قلب حوزه قرار دارد. به حمایت رهبر معظم انقلاب دفتر فقه معاصر شکل گرفت و تا به امروز بیش از 40 جلد کتاب تنظیم شده است. من چندی پیش آخرین نسخه را تقدیم رهبری کردم ایشان هم بسیار تشویق کردند. این دو حوزه مهم توسعه فقه در قلمروهای جدید است.

حوزه باید پیشگام بهره‌گیری از فناوری برای تحقیقات خود باشد

مسئله بعد پرداختن به تحقیقات مورد نیاز نظام است. قریب 500 طرح و پروژه مطالعاتی در نهادهای مختلف مورد حمایت قرار گرفته است و کماکان باب این کار باز است و آثار شناسایی و مورد حمایت قرار می‌گیرند. مسئله بعد پدیده هوش مصنوعی و علوم اسلامی است الان 100 محقق دانشگاهی و حوزوی در باب هوش مصنوعی و علوم اسلامی در حال تحقیق هستند. حوزه باید پیشگام بهره‌گیری از فناوری برای تحقیقات خود باشد. آینده دنیا با هوش مصنوعی گره خورده است. هوش مصنوعی هم محاسن زیادی دارد و هم معایب زیاد. مهم این است هوش مصنوعی و آینده علوم اسلامی چه ارتباطی دارند. این کار به عنوان یک پروژه کلان در حوزه علمیه در حال پیگیری است.

مسئله بعدی رتبه بندی محققان حوزوی است. یک رتبه‌بندی محققان حوزوی با منطق درون حوزوی تنظیم کردیم که به واسطه آن با شاخص‌های متناسب با سنت حوزه محققان رده‌بندی خواهند شد. مسئله بعد سامانه نیازسنجی است که توضیح آن مفصل است. کار بعدی طرح هدفمندی معیشت است که ما طلاب را در چهار گروه هدف قرار دادیم: محصل، مدرس، مبلغ و محقق. با این طرح محققان آزاد حوزه مورد توجه قرار خواهند گرفت.

مسئله بعدی کتاب سال حوزه و جشنواره علامه حلی است که اتفاقات خوبی رخ داده و توسعه و تعمیق گسترده آن پیش بینی شده است. یک کار دیگر تاسیس مرکز اسناد در فیضیه است که تا الان قریب یک میلیون سند جمع‌آوری شده است. کار بعدی ایجاد سطحی ویژه پس از سطح 4 با نگاه پژوهشی است. ان‌شاء الله امسال نیز صدمین سالگشت احیای حوزه قم در شهر قم برگزار خواهد شد.