سوره حجرات چهلونهمین سوره قرآن کریم است که 18 آیه دارد. این سوره از جمله سورههای مدنی قرآن محسوب میشود و نام این سوره از آیه چهارم گرفته شده است: «إِنَّ الَّذِينَ يُنَادُونَكَ مِنْ وَرَاءِ الْحُجُرَاتِ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ؛ كسانى كه تو را از پشت اتاقها(ى مسكونى تو) به فرياد مىخوانند، بيشترشان نمىفهمند». حجرات جمع «حُجره» و به معنای اتاقهاى متعدد است.
این سوره دربردارنده دستورالعملهای اخلاقی و وظایف دینی و اجتماعی مؤمنان است، از جمله: آداب ارتباط با خدا، آدابی که باید در ارتباط با پیامبر(ص) رعایت کرد، آداب مربوط به نحوه ارتباط افراد با یکدیگر در جامعه، ارائهدهنده ملاک برتری افراد بر دیگران، حاکمیت نظم در جامعه و زندگی سعادتمندانه، تفاوت حاکمیت دین حق با حکومت سایر قوانین اجتماعی، بیتوجهی به شایعات، پرهیز از غیبت و بدگویی و جستوجو درباره عیوب مردم و نیز ضرورت برقراری آشتی میان مسلمانان.
به منظور تبیین نکات طلایی حفظ و مفاهیم این سوره، سعید حاجیان، مدرس، حافظ کل و دارنده مدرک درجه یک تنغیم از شورای عالی قرآن، نکاتی را طی پنج روز در پنج جلسه مطرح میکند. متن جلسه نخست بدین شرح است؛
«در ابتدا این نکته را باید بیان کنم که فرد علاقهمند به حفظ کل قرآن یا بخشی از آیات مصحف شریف باید تصمیم جدی بگیرد و وقت مفیدی را در طول شبانهروز به این موضوع اختصاص دهد، به طوری که روزانه وقت مستمری را به حفظ قرآن کریم اختصاص دهد. چنین فردی باید زیر نظر استاد حاذقی حفظ را شروع کند. پس تصمیم جدی برای حفظ قرآن و حضور در محضر استاد راهگشاست.
و اما خداوند در آیه نخست سوره حجرات میفرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَی اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ؛ مؤمنان در هیچ کاری از خدا و پیامبرش سبقت نگیرید». بعد میفرماید: تقوای الهی پیشه کنید، چراکه خدا بینا و آگاه است.
در این آیه خدای متعال مؤمنان را از سبقت گرفتن از خدا و رسولش نهی میکند. پس نتیجه میگیریم که در هیچ کاری نباید از خدا (که کلامش همان قرآن شریف است) و سنت رسول اکرم(ص) و به تبع آن اهلبیت عصمت و طهارت(ع) سبقت بگیریم.
«لَا تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَی اللَّهِ وَرَسُولِهِ». این عبارت مطلق است؛ یعنی استثنا نکرده است. پس همه مؤمنان موظفاند که صد درصد تابع خدا و رسولش و به قرینه حدیث شریف ثقلین، تابع اهل بیت(ع) باشند.
نکته مهمی که خداوند در این آیه به ما تذکر داده درباره «ایمان واقعی» است. اگر فردی میخواهد ایمان کامل و واقعی داشته باشد، مستلزم تبعیت کامل از دستورات خدا و اهلبیت(ع) است و اگر فردی گرفتار بدعت و خودرأیی شود، قطعاً ایمانش ناقص خواهد بود و دچار زوال میشود. نباید در دین خودرأی بود.
همچنین، فرمان پیامبر(ص) همانند فرمان خداوند لازمالاطاعه است و همانطور که به فرمان خدا گوش میدهیم، باید فرمان رسولش را هم گوش دهیم. در سوره نساء میخوانیم: «مَنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللَّهَ؛ فردی که از رسولالله اطاعت کند، از خداوند متعال اطاعات کرده است. در زیارت جامعه کبیره نیز آمده است: «اَطاعَکُمْ فَقَدْ اَطاعَ اللَّهَ، وَمَنْ عَصاکُمْ فَقَدْ عَصَی اللَّهَ، وَمَنْ اَحَبَّکُمْ فَقَدْ اَحَبَّ اللَّهَ؛ فردی که از شما اهلبیت(ع) اطاعت کرده، خدا را اطاعت کرده است و فردی که شما را دوست داشته باشد، خدا را دوست دارد. این محبت از محبتهای خداست».
آیه فوق گوشزد میکند که تقوای الهی را پیشه کنید. تقوا مستلزم این است که تسلیم محض خدا و رسول الله(ص) باشیم. اگر میخواهیم تقوای الهی داشه باشیم، باید تسلیم محض خدا و رسول الله(ص) باشیم. در ادامه میفرماید: «إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ»؛ خداوند به آنچه انجام میدهید و آنچه در درونتان هست شنوای داناست، همانطور که در جای دیگر فرموده است :«علیم بذات الصدور».
امیدوارم خداوند به همه ما توفیق عمل به موارد مذکور را بدهد».
ادامه دارد ...
انتهای پیام