هدف از گفت‌و‌گوی قرآن با اهل کتاب زمینه‌سازی برای زندگی مسالمت‌آمیز است

به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست «نقش آموزه‌های قرآنی در تحقق همزیستی مسالمت‌آمیز ادیان و مذاهب اسلامی» امشب، ۱۵ فروردین در بخش بین‌الملل سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم در مصلای تهران برگزار شد و با سخنرانی حجت‌الاسلام سیدعیسی مسترحمی؛ مدیرگروه قرآن و علوم طبیعی و عضو هیئت علمی جامعة المصطفی(ص) العالمیه، حمید مدرسی؛ استاد گروه معارف اسلامی دانشگاه علم و صنعت، بشیر سلیمی؛ استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه بین‌المللی مذاهب اسلامی و حسین قاسم (لبنانی‌تبار)؛ دانش پژوه دکتری تفسیر تطبیقی همراه بود.

حجت‌الاسلام سیدعیسی مسترحمی به عنوان نخستین سخنران نشست اظهار کرد: همزیستی مسالمت‌آمیز از موضوعات مبتلابه جامعه امروز است و تمام مذاهب و فرقه‌هایی که حتی به عنوان دین به شمار نمی‌آیند به این اعتقاد رسیده‌اند که همزیستی داشته باشند.

وی افزود: پژوهش‌ها، رساله‌ها و کتب زیادی درباره همزیستی مسالمت‌آمیز نگاشته شده است و همزیستی وقتی معنا می‌یابد که تعدد و تنوع را پذیرفته باشیم.

مدیرگروه قرآن و علوم طبیعی جامعة المصطفی(ص) العالمیه همچنین تصریح کرد: قرآن اصولی را بیان می‌کند که پایبندی به آن و اجرایی‌شدن این اصول، آرامش و صلح را در جهان بشریت در پی خواهد داشت.

عضو هیئت علمی جامعة المصطفی(ص) العالمیه ادامه داد: قرآن کریم یکی از اصول همزیستی را آزادی فکر و عقیده می‌داند و انسان را آزاد معرفی می‌کند و آیه «لا اکراه فی الدین» در این باره نازل شده است.

وی تأکید کرد: انسان این اختیار را دارد که دین و مذهب درست را بپذیرد و در انتخاب آزاد است، اما این به معنای دعوت‌نکردن به حق نیست.

حجت‌الاسلام مسترحمی همچنین گفت: همه ما در انسانیت، عقلانیت و کمال‌جویی مشترک هستیم و صحبت از این مشترکات، همزیستی به دنبال خواهد داشت.

وی در ادامه نفی نژادپرستی را از دیگر اصول تأکیدشده در قرآن برای تحقق همزیستی برشمرد و گفت: همه اختلافات بشر به دلیل برتری یک نژاد بر دیگری است؛ اما تمایزها نباید مایه فخر بر دیگری باشد و آیه «يا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَ أُنْثي‏ وَ جَعَلْناکُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا: ای مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را تیره‌ها و قبیله‌ها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید»(آیه 13سوره حجرات) بر این مسئله تأکید دارد.

مدیرگروه قرآن و علوم طبیعی جامعة المصطفی(ص) العالمیه در ادامه گفت‌وگوهای مسالمت‌آمیز قرآن با اهل کتاب را یادآور شد و اظهار کرد: این گفت‌و‌گوها به دنبال ایجاد زمینه برای تحقق زندگی مسالمت‌آمیز است و اگر مجادله با حکمت و موعظه حسنه بر گفت‌وگوها حاکم باشد، افراد به سمت حق خواهند آمد و اگر طرف مقابل هم خوب سخن بگوید، بهره‌ای از حق خواهد داشت.

حجت‌الاسلام مسترحمی با اشاره به تأکید قرآن بر احترام متقابل میان انسان‌ها بیان کرد: قرآن با خطاب‌های محترمانه‌ای با اهل کتاب سخن می‌گوید و بی‌احترامی را نهی می‌کند و با استقبال از صلح و همزیستی مسالمت‌آمیز به دنبال تحقق صلح و دوری از جنگ است. آیات قرآن ما را متقاعد می‌کند که اصل در نظام اسلامی، صلح است.

وی در پایان تأکید کرد: همزیستی به معنای عقب‌نشینی از اعتقادات نیست؛ بلکه به این معناست که ضمن پذیرش اعتقادات خود، باید تعامل سازنده با ادیان و مذاهب داشته باشیم. 

توحید؛ آموزه مشترک ادیان

بنا بر این گزارش، در ادامه حمید مدرسی دیگر سخنران نشست توحید را از آموزه‌های مشترک ادیان برشمرد و اظهار کرد: توحید در عمل مسئله‌ای مهم در قرآن است که در قرآن و انجیل هم مطرح شده است.

وی افزود: براساس آموزه‌های قرآن، غلو در دین ممنوع است و در ادیان و مذاهب مختلف و حتی تاریخ تشیع نیز این غلو دیده شده است.

استاد دانشگاه علم و صنعت همچنین با تأکید بر اینکه با تمسک به مشترکات می‌توان همزیستی مسالمت‌آمیز را محقق کرد، گفت: اگر اهل کتاب به اصل تورات و انجیل برگردند، صاحب دین درست خواهند شد و می توان با همکاری آنها برای تحقق همزیستی مسالمت آمیز تلاش کرد.

همزیستی مسلمانان و مسیحیان در لبنان

حسین قاسم، سخنران لبنانی تبار مراسم نیز همزیستی مسالمت آمیز در لبنان را مورد توجه قرار داد و گفت: طوایف گوناگونی سالهاست که در لبنان زندگی می کنند و در این کشور مسیحی و مسلمان در همسایگی یکدیگر زندگی مسالمت آمیزی با هم دارند.

وی افزود: زمانی که نیروهای حزب الله در سال 2000 میلادی وارد شهرهای مسیحی نشین شدند، هیچ اسیری نگرفتند و ظلم نکردند و همین مسئله باعث جذب مسیحیان به حزب الله شد.

حسین قاسم در ادامه فعالیت های قرآنی حزب الله در لبنان را تبیین کرد و گفت: جمعیت قرآنی توجیه و ارشاد لبنان وابسته به حزب الله فعالیت های متنوع قرآنی از جمله انتشار کتاب، آموزش تلاوت، تفسیر و تجوید و برگزاری مسابقات قرآن را انجام می دهد و این فعالیت ها در جذب مردم به قرآن کریم تأثیرگذار است.

معاد؛ عامل همزیستی مسلمانان و زرتشتیان

بشیر سلیمی، سخنران پایانی نشست نیز راهکارهای تعامل و زندگی مسالمت آمیز با زرتشتیان را شرح داد و گفت: بخش های مختلف کتب زرتشتی  موضوع مرگ و جهان پس از این دنیا و بهشت و دوزخ را مورد توجه قرار داده اند و این موضوع می تواند عامل همزیستی ما و زرتشتیان باشد.

وی افزود: در منابع زرتشتی در جاهای مختلف از روز قضاوت، داوری، کیفر و پاداش و بهشت و جهنم سخن به میان آمده و ما باید این مشترکات را که در قرآن نیز به آن اشاره شده است در همزیستی با زرتشتیان مورد توجه قرار دهیم.

استاد دانشگاه مذاهب اسلامی در پایان تأکید کرد: ما باید با اهتمام به اقتضاءات جهان مدرن و پست مدرن به همزیستی مورد تاکید در قرآن برسیم و زبان تفسیری قدیم را به سمت زبان امروز برده و واژه هایی مانند مشارکت اجتماعی و عصر برابری را به کار ببریم.

گفتنی است نشست «نقش آموزه‌های قرآنی در تحقق همزیستی مسالمت‌آمیز ادیان و مذاهب اسلامی» دومین نشست از سلسله نشست‌های بخش بین‌الملل سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم تهران بود و شب گذشته، ۱۴ فروردین نخستین نشست با عنوان «تکریم قرآن مجید و کتب مقدس از دیدگاه ادیان الهی و حقوق بین‌الملل» برگزار شد.