تخصیص نادرست بودجه فرهنگی و تمرکز بر برنامه‌های صوری
گروه ادب: رئیس پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری گفت: نگاه سیاست‌گذاران به مباحث پژوهشی باید نگاه حمایتی، واقع‌گرایانه و واقع‌بینانه باشد و از مراکز علمی که به صورت واقعی کارهای علمی انجام می‌دهند، حمایت شود.
حمید آیتی، رئیس پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری جهاد دانشگاهی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره پژوهش‌های فرهنگی در جهاد دانشگاهی گفت: مهم‌ترین بخش پژوهش‌هایی که در کشور و مراکز پژوهشی و علمی متعددی که در کشور وجود دارد و اجرا می‌شود، پژوهش‌های کاربردی است و عرصه عمل این پژوهش‌ها ملی است و در صورتی می‌توانند مفید و موثر باشند و تحولی در کشور ایجاد و گرهی از گره‌های کشور را باز کنند و مسئله‌ای از مسائل کشور را حل کند.
وی افزود: پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری به عنوان یکی از مراکز علمی و فرهنگی و پژوهشی کشور از سال 1383 با گروه‌های پژوهشی مدیریت فرهنگی، پژوهش هنر، جامعه‌شناسی فرهنگی و معماری و منظر شهری فعالیت خود را آغاز کرده است، همچنین مراکز خدماتی تخصصی پژوهشی که در این پژوهشکده وجود دارد، مانند مرکز خدمات تخصصی ارزیابی تأثیرات فرهنگی اجتماعی، آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی و فعالیت‌های هنری است که در این پژوهش‌ها سعی شده با رویکرد حل مسئله در مقیاس ملی باشد.
آیتی ادامه داد: در شبکه‌برنامه‌های گروه‌های پژوهشی که یک طرح پژوهشی درازمدت و گسترده است، ابتدا به عنوان رساله در گروه‌ها تصویب و سپس در شورای علمی پژوهشکده و در ادامه در شورای علمی دفتر مرکزی و از سوی داوران خبره بررسی و نهایی می‌شود که تاکنون بیش از 200 طرح پژوهشی از سوی این پژوهشکده برای سازمان‌های مختلف انجام شده است و عمدتاً این پژوهش‌ها در قفسه کتابخانه‌ها قرار نگرفته و اغلب اجرایی شده‌اند.
وی در ادامه در پاسخ به سؤالی درباره آینده طرح‌های پژوهشی فرهنگی در کشور گفت: سعی کرده‌ایم در پژوهشکده فرهنگ هنر و معماری نیازهای ملی را مورد توجه قرار دهیم و با توجه به معاونت پژوهش در جهاد دانشگاهی و اعضای هیئت علمی پژوهشکده موضوعاتی را انتخاب کرده و مورد هدف قرار داده‌ایم که نیازهای ملی باشند، به عنوان مثال در گروه پژوهشی مدیریت فرهنگی پژوهشکده، عنوان شبکه برنامه آن «بررسی اوقات فراغت جوانان» است که مسئله جهانی است و از نظر اجتماعی و فرهنگی نیز به عنوان یکی از مسائل مبتلا به در کشور محسوب می‌شود.
آیتی تصریح کرد: این موضوع بیش از یک سال است که در گروه پژوهشی انجام می‌شود و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور نیز در جریان اجرای این طرح قرار دارد و بخش‌هایی از آن از سوی سازمان مدیریت مورد توجه و حمایت قرار گرفته است و اعضای هیات علمی با کارشناسان و متخصصان این حوزه در ارتباط هستند و این موضوع در جامعه‌شناسی فرهنگی و جامعه‌شناسی اخلاق به عنوان شبکهبرنامه مورد توجه است و مسئله اخلاق حرفه‌ای و هم اخلاق رفتاری شهروندان از موضوعاتی است که جای آن در مباحث علمی و پژوهشی خالی است؛ چرا که جایگاه اخلاق در جامعه‌شناسی موضوع جدیدی است که در جامعه‌شناسی مدرن نیز جای خود را به تازگی باز کرده است و حتی از عمر آن در کشورهای پیشرفته نیز زمان زیادی نمی‌گذرد و این موضوع هم اکنون به صورت ملی اجرا می‌شود. در گروه پژوهشی هنر نیز به مدیریت شهری و مسائل فرهنگی و هنری و دخالت این عناصر در سیمای شهر به عنوان مسئله‌ای علمی پرداخته شده است، همچنین بحث پرداختن به هنرهای شهری می‌تواند یکی از مسائل پژوهشی باشد و درباره معماری منظر شهری نیز حرکت پیاده در سطح شهر و تأثیر فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی پیاده‌ها در شهر یکی از مقاله‌های پژوهشی است که مورد توجه بوده و در حال اجرا است و اینها موضوعاتی است که در سطح کلان و ملی انجام می‌شود و در کنار اینها پروژه‌های ملی دیگر نیز وجود دارد.
این عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و هنر و معماری جهاد دانشگاهی با بیان اینکه کار در عرصه فرهنگ یارانه پذیر است، بیان کرد: باید به عرصه فرهنگی به ویژه مراکزی مانند پژوهشکده فرهنگ هنر و معماری کمک شود و مورد حمایت قرار گیرد؛ چرا که بودجه‌های آن به صورت صد در صد به شیر نفت وصل نیست و تأمین هزینه‌های آن از طریق دستاوردهای پژوهشی تأمین می‌شود؛ از این رو باید از سوی دولت مورد حمایت باشد. در سال‌های اخیر به دلیل همین تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی کشور اولویت‌های دیگری مانند پرداخت حقوق اعظمی از نیروهای کارمند، اجرای طرح‌های نیمه تمام عمرانی نسبت به کار پژوهشی در کشور وجود دارد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود تأکید کرد: اغلب پژوهش‌هایی که در پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری جهاد دانشگاهی انجام شده، دکوری و تشریفاتی نیست و نگاه علمی به موضوعات و مسائل جامعه شده و مورد بررسی قرار می‌گیرد که در این راستا طرح‌های بسیاری برای شهرداری و شورای اسلامی شهر تهران انجام شده است. از این رو اگر در بررسی مسائل، تأثیرات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و ... به صورت دقیق سنجیده نشود، در عمل با ضایعات فراوانی مواجه خواهیم شد؛ از این رو راه حل، جدی گرفتن کار پژوهش در کشور است که در غیر این صورت خسارت و هزینه‌های گران آن بر دوش نسل‌های آینده خواهد بود.
آیتی ادامه داد: نگاه سیاست‌گذاران به مباحث پژوهشی باید نگاه حمایتی، واقع‌گرایانه و واقع‌بینانه باشد و از مراکز علمی که به صورت واقعی کارهای علمی انجام می‌دهند، حمایت شود؛ اگر در لایحه بودجه دولت توجه کنید، برخی از مراکز، نهادها و سازمان‌ها را می‌بینید، منابعی به آنها اختصاص می‌یابد، اما برنامه‌های آنها بر روی کاغذ است و عملاً در پایان سال عملکرد و بهره‌وری از آنها نمی‌بینید و آنها در رابطه با عملکرد خود پاسخگوی افکار عمومی نیستند، به همین دلیل توجه به مراکز و پژوهشکده‌های علمی که مشکلات و مسائل را در سطح کلان و با دقت نظر بیشتری پیگیری می‌کنند، سبب می‌شود با سرعت بیشتری حرکت کنیم و به قله‌های پیشرفت و توسعه دست یابیم.
رئیس پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری جهاد دانشگاهی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه تاکنون هم‌اندیشی بین پژوهشگران و تشکیل گعده‌های فرهنگی چه اندازه توانسته راه‌گشا باشد، بیان کرد: هم‌اندیشی در ساختار گروه‌های پژوهشی و شوراهای علمی وجود دارد و این شوراهای علمی مرکب از اعضای هیئت علمی گروه مربوط و همچنین صاحب‌نظرانی از اساتید دانشگاه‌ها، مؤلفان و مترجمان است که به منزله اتاق‌های فکری و علمی جلساتی را تشکیل می‌دهند و برنامه‌ریزی می‌کنند و محصول این افکار و اندیشه‌ها تبدیل به طرح پژوهشی می‌شود و در ادامه با بررسی‌های علمی این طرح‌ها تبدیل به برنامه شده و اجرا می‌شوند.
گفت‌وگو از سمیه قربانی
