مشکل از مسابقه نیست، مستمع تلاوت نداریم

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، سومین سالروز درگذشت استاد ابراهیم پورفرزیب(مولایی) به‌ میزبانی دارالقرآن‌ بیت‌الزهرا(س) با حضور جمعی از قاریان، اساتید و فرهیختگان قرآنی، روز گذشته ۲۸ مهرماه‌، از ساعت 8 الی 14 در جلسه قرآن هفتگی ابراهیم‌ آهور، مدرس علوم قرائات مختلف برگزار شد. در این مراسم که با تجلیل از اساتید پیشکسوت رحیم ‌آهور، یحیی‌ علیمردانی و محسن مظاهری همراه بود، محمدرضا پورزرگری، مجتبی پرویزی، علیرضا امانی و دیگر قاریان خوشخوان آستان قرآن کریم به تلاوت آیاتی از کلام الله مجید پرداختند.

محمدرضا پورزرگری، قاری بین‌المللی کشورمان که در این مراسم حضور داشت، قبل از تلاوت خود دقایقی به سخنرانی پرداخت.

وی در ابتدا گفت: وظیفه خود می‌دانم که ضمن عرض ادب و احترام به استادان آهور، مظاهری و علیمردانی و سایر بزرگواران حاضر در مجلس، چه آنها که در این جلسات قرآن، جوان‌ها را ارشاد کردند، چه آنها که فضا را مهیا کردند و همچنین کسانی که حمایت کردند و بازار قرآن را گرم کردند به سهم خودم از همه عزیزان تشکر کنم.

این قاری بین‌المللی در ادامه یادی از اساتید مرحوم خود کرد و گفت: اساتیدی همچون استادید مرحوم محمدتقی مروت، مهدی ابدی، علی اربابی، محمد غفاری، حسن‌زاده، نازدار، صبحدل و تک تک عزیزانی که نام و خاطرشان در ضمیرمان هست، برای آنها درود و تحیت و سلام و مغفرت الهی را از درگاه خداوند متعال طلب می‌کنم.

پورزرگری ادامه داد: همه کسانی که مستقیما نفس استاد مولایی را درک کردند، خاطرات فراوانی از استاد دارند. من از باب اینکه برخی جوانترها در جلسه هستند، یکی دو نکته با توجه به فرمایشات استاد مولایی متذکر می‌شوم. یک‌سال مراسم قرآنی در منزل استاد سبزعلی برقرار بود و استاد مولایی هم تشریف داشتند. یکی از قاریان جوان به عنوان آخرین تلاوت به سمت جایگاه رفتند. من دیدم که استاد مولایی با چهره درهم کشیده به سمت در رفتند که مجلس را ترک کنند. من ایشان را مشایعت کردم و خواستم ایشان را در مجلس نگهدارم که ایشان با عصبانیت به بنده گفتند آقای پورزرگری چرا اجازه می‌دهید، این‌ها قرآن بخوانند؟ ایشان به شدت از برخی روش‌های تلاوت قرآن گلایه‌مند بود. من در محضر ایشان فقط سکوت کردم و استاد حاضر نشدند که به جلسه بازگردند. همچنین در این سال‌ها، با استاد مروت تماس‌های تلفنی بسیاری داشتیم و ساعت‌‌ها صحبت می‌کردیم. سال 1388 که استاد به ایران آمد، در حسینیه امام خمینی(ره) محضر مقام معظم رهبری چند نفر از قاریان جوان تلاوت کردند و به بنده گفتند: چرا بچه‌‌ها اینگونه تلاوت می‌کنند؟ من باز هم سکوت کردم.

پورزرگری با بیان اینکه این‌ها را برای جوان‌ترها عرض می‌کنم تا در ذهنشان ثبت شود، ادامه داد: تا اینکه مسابقات قرآن امام علی(ع) شد و محمود شحات به عنوان قاری مراسم اختتامیه به تلاوت پرداخت. در اواخر تلاوت محمود، استاد مروت به بنده گفت تازه فهمیدم مشکلات تلاوت بچه‌ها از کجا آب می‌خورد، مشکلات متاثر از تلاوت این دو برادر مصری است.

این قاری بین‌المللی ادامه داد: آن چیزی که به عنوان تبصره می‌خواهم، عنوان کنم این است که به نظر حقیر مقوله تلاوت قرآن در هر عصر و زمانی با توجه به اصول و ضوابط قرائت، نغمات و نواهای آئینی که توسط مردم مسموع بوده است، فضای تلاوت قرآن این عصر را تشکیل می‌دهد. مثلا در ایران خود ما، قبل از اینکه استاد مروت‌‌ها، سبک نوین را ارائه دهند به سبک دعایی تلاوت می‌کردند. ما دستمان خالی است از اینکه بدانیم، پیامبر و یا ائمه(ع) چگونه قرآن را می‌خواندند. با توجه به امکانات امروز و اصوات و الحان عرف جامعه و توانایی‌های صوتی قاریان، امروزه به این سبک تلاوت می‌شود.

پورزرگری ادامه داد: برای قدیمی‌ها مثل استاد مولایی و استاد مروت که دنبال تلاوت اصیل بودند و به جانشان آنگونه نشسته بود، تلاوت‌های فانتزی امروز قابل قبول نیست. اما از آن طرف ذوق و ذائقه جوان‌های امروز با توجه به آموخته‌ها و توانمندی‌ها که در دانش موسیقی پیدا کردند، حتی در مصر هم تغییراتی صورت گرفته است. مصری که ما مقلدین آنها هستیم؛ چرا که بحث تلاوت قرآن برای آنهاست و زبان آنهاست اما الحمدلله به وسیله هوش بالای ایرانیان و لطف ائمه(ع) قاریان ایرانی خیلی خوب رشد کردند و به قاریان مصری طعنه می‌زنند. با توجه به شرایط امروز، شاید هنوز برای دوره‌های قدیمی‌تر و آنها که تلاوت‌های بی‌حاشیه را اصیل می‌دانند، این تلاوت‌های فانتزی امروز قابل قبول نباشد و به هر حال، جوانترها باید در انتخاب موسیقی قرائتشان، جانب احتیاط را از دست ندهند؛ چرا که شما می‌بینید، نسل‌های قدیم مصر مثل محمد سلامه، احمد ندا و... خواندن های خیلی بی‌حاشیه‌ای داشتند. اما در دوره‌های بعد به عنوان مثال مصطفی اسماعیل، مغضوب جمعی از قرآنیان زمان خودش بوده، اما کم کم ایشان در دل مردم جا باز کرد و اکبرالقراء شد. این در هر عصری می‌تواند وجود داشته باشد.

وی در پایان سخنان خود گفت: ان شاء‌الله همه ما، باید اولا سعی‌مان تلاوت خالصانه و مرضی پروردگار باشد. تلاوت قرآن برای خودنمایی، مثلا برای نشان دادن بم خوب یا اوج خوب نباشد. این کلمه طیب، تلاوت قرآن، که عمل صالح است، با خودنمایی، به قول پیامبر(ص) از استخوان‌‌های کتف بالاتر نمی‌رود. چه بسیارند افرادی که قرآن می‌خوانند ولی رفتارشان قرآنی نیست. این قرآن خواندن باعث نشده است تا تقوا پیدا کنند.

پورزرگری در پاسخ به یکی از حاضرین که مسابقات این بلا را سر تلاوت قاریان آورده است گفت: با بخشی از این مسئله موافق هستم و با بخشی از آن موافق نیستم. بنده وارد مقوله پویش(پویش تغییر به نفع ترویج) اخیر نشدم؛ چرا که در این پویش حق و باطل مخلوط  شده است. به هرحال مقتضیات زمان، ما را به این سمت کشانده است و باید اصلاح شود، اما از جانب انصاف باید باشد.

این قاری بین‌المللی با اشاره به اینکه مسئله‌ای که در بین قاریان ما در حال فراموشی است و ما را از مسیر دور می‌کند، مسئله حسادت است، تصریح کرد: اگر حسادت نباشد، خداوند متعال به کار برکت  و رشد می‌دهد. یکی از ضعف‌های ما این است که مستمع قرآنی خیلی کم داریم. اما به فضل خدا و عشقی که مردم به ائمه دارند، ساعت‌ها پای منبر و مداحی می‌نشینند. اما محافل قرآنی بسیار کم است. قاریان زیادی در حال رشد کردن هستند، اما هنوز اقبالی بین مردم وجود ندارد. مورد دیگر اینکه نزدیک 40 سال است که از جمهوری اسلامی می‌گذرد و به تعداد انگشتان یک دست ما مداحان مطرح داریم که در صداوسیما و ... می‌خوانند، اما هیچ‌وقت مداحان دیگر، کمپین راه نمی‌اندازند که چرا فقط اینها؟ چرا که بقیه مداحان، محافل خودشان را دارند. اما قاری چه؟ این همه سال زحمت کشیده است تا قاری بین‌‌المللی شده است. کجا محلی از اعراب دارد؟ دو دقیقه اگر به مجلس دیر برسد، یک بچه را می‌گذارند تا تلاوت کند. ما مشکلمان این است! نه اینکه آئین‌نامه این است و چنین است. به عنوان مثال بین دو تا قاری خوب، یکی را می‌خواهیم به مسابقات بین‌المللی بفرستیم، مجبوریم مسابقه برگزار کنیم که بین این دو نفر یکی بالا بیاید. هیچکس هم نمی‌تواند بگوید که این انتخاب 100 درصد صحیح است یا 100 درصد اشتباه است.